(QBĐT) - ยามบ่ายในชนบทมักจะมีโทนสีที่อ่อนโยน ราวกับว่าท้องฟ้าและโลกต้องการสงบลงสักหน่อยเพื่อเปิดทางให้กับความสงบ ในสนามหญ้าเล็กๆ ของเธอ โครงพลูยื่นออกไปเพื่อรับแสงแดดอ่อนๆ ใบสีเขียวเย็นๆ พลิ้วไหวตามสายลมอ่อนโยน

กลิ่นหอมหวานเผ็ดร้อนของต้นหมากลอยฟุ้งในอากาศ ทอภาพที่ใบและกิ่งแต่ละกิ่งบรรจุความทรงจำเอาไว้ ฉันยังจำตอนเช้าๆ ได้ เธอชอบยืนอยู่ใกล้ซุ้มใบพลู มือที่ด้านชาของเธอลูบใบแต่ละใบอย่างอ่อนโยน ดวงตาที่เปี่ยมความรักของเธอเหมือนกับส่งหัวใจทั้งหมดของเธอไปกับสีเขียวนั้น นางใช้ชีวิตอยู่ที่ซุ้มพลูตั้งแต่สมัยที่ผมของนางยังเป็นสีเขียว จนกระทั่งหลังของนางโค้งงอและมีผมเป็นสีเงิน ใบพลูยังคงมีชีวิตชีวา เหมือนกับความรักที่เธอมีต่อครอบครัว ลูกหลาน และสวนที่คุ้นเคยที่เต็มไปด้วยความทรงจำ

ทุกๆ ครั้งที่กลับบ้านจากโรงเรียน ฉันจะวิ่งไปหาเธอ เพราะรู้สึกทึ่งกับมืออันคล่องแคล่วของเธอที่เก็บใบพลูสดๆ เธอวางใบไม้สองสามใบไว้ในมือฉันอย่างอ่อนโยน จากนั้นก็หัวเราะเมื่อฉันหยิบกิ่งไม้เล็กๆ ขึ้นมาด้วยความอยากรู้และนำมาดมกลิ่น กลิ่นใบพลูมีรสเผ็ดเล็กน้อย แต่แปลกที่มันดูเหมือนจะมีความอบอุ่นที่คุ้นเคยของยายของเธออยู่ด้วย ครั้งหนึ่งเธอเคยบอกว่าหมากไม่เพียงแต่เคี้ยวได้เท่านั้น แต่ยังเป็นยาอันล้ำค่าที่ช่วยรักษาโรค เย็นกาย และปัดเป่าวิญญาณชั่วร้ายได้อีกด้วย เสียงของเธอช้าๆ และอบอุ่นเหมือนเพลงกล่อมเด็กอันนุ่มนวล ค่อยแทรกซึมเข้าสู่จิตใจของฉัน คำพูดแต่ละคำเหล่านั้น เปรียบเสมือนเมล็ดพันธุ์ที่หว่านไว้เงียบๆ ในความทรงจำของฉัน กลายมาเป็นความทรงจำที่สวยงามที่ฉันยังคงหวงแหนมาจนถึงทุกวันนี้

ในทุกฤดูของต้นพลู เธอจะเด็ดใบสีเขียวอย่างระมัดระวัง ตากให้แห้งอย่างอดทน จากนั้นเก็บไว้ในขวดเซรามิกเพื่อใช้งานต่อไป ขณะที่เคี้ยวหมาก เธอมักเล่าเรื่องราวต่างๆ ในอดีตอันยาวนาน เช่น เรื่องสมัยเด็กของเธอ เรื่องตลาดในชนบทที่พลุกพล่าน เรื่องรักแรกของสามีที่เกี่ยวข้องกับหมากและหมาก และเรื่องความทรงจำที่เลือนลางไปตามกาลเวลา เธอกล่าวว่า ใบพลูไม่ใช่แค่ใบเท่านั้น แต่มันเป็นอารมณ์ วัฒนธรรม และจิตวิญญาณของชาวเวียดนาม ใบพลูแต่ละใบจะมีพิธีกรรมและธรรมเนียมต่างๆ มากมายที่บรรพบุรุษของเราสืบทอดกันมา ดังนั้นโครงตาข่ายพลูของเธอจึงไม่ใช่แค่แถวต้นไม้ในมุมสวนเท่านั้น แต่ยังเป็นสถานที่เก็บรักษาความทรงจำอันศักดิ์สิทธิ์ที่เป็นส่วนหนึ่งที่ไม่อาจลืมเลือนของจิตวิญญาณแห่งชนบท

ครั้งหนึ่งฉันถามเธอว่า “ทำไมคุณยายถึงปลูกใบพลูเยอะจัง” นางยิ้มและบอกว่าใบพลูเป็นของปู่ย่าตายายไว้เคี้ยวเล่น ไว้ต้อนรับแขก และไว้แสดงบนแท่นบูชาในวันครบรอบและวันหยุดของผู้วายชนม์ บางทียังใช้ใบพลูรักษาโรคได้ด้วย เมื่อตอนที่เธอยังเด็ก ฉันได้ยินเรื่องราวเกี่ยวกับการแพทย์แบบตะวันออกมากมาย ในเวลานั้นเธอทำงานเป็นหมอรักษาคนไข้คอยช่วยเหลือเพื่อนบ้านด้วยความยินดีและความกระตือรือร้น เธอไม่เคยปฏิเสธใครเลย ทุกครั้งที่ใครต้องการเธอ เธอก็เต็มใจ

ทุกๆ บ่าย เมื่อพระอาทิตย์ลับขอบฟ้า เหล่าคุณหญิงชราในละแวกบ้านจะมารวมตัวกันรอบโครงพลูของเธอ ฉันยังจำแต่ละคนได้อย่างชัดเจน นางทูที่เดินเซเล็กน้อยเพราะขาเจ็บ นางเซาที่ผมหงอกแต่ดวงตายังสดใส และนางนามที่ยิ้มแย้มแจ่มใส ถึงแม้จะสูญเสียฟันไปหลายซี่ แต่เธอก็ยังเลิกนิสัยเคี้ยวหมากไม่ได้ พวกเขาเป็นเพื่อนสนิทกัน คอยอยู่เคียงข้างกันในฤดูพลูและตลาดหมู่บ้านหลายแห่ง ตั้งแต่ผมของพวกเขายังเป็นสีเขียวจนกระทั่งผมเปลี่ยนเป็นสีขาว แต่ละคนมีใบพลูอยู่หนึ่งกำมือ เคี้ยวจนไม่มีฟัน สูดกลิ่นเผ็ดร้อนที่กระจายไปที่ปลายลิ้น หลังจากเคี้ยวหมากแล้ว ผู้หญิงเหล่านั้นก็หัวเราะกันอย่างมีความสุขและเล่าเรื่องเก่าๆ ที่เกิดขึ้นในสมัยที่ปลูกข้าวกลางฝน สมัยที่ต้องตากแดดจัด และสมัยแรกๆ ของการเป็นลูกสะใภ้เมื่อพวกเธอยังคงสับสนและสับสน แต่ละเรื่องเหมือนจะได้รับการบอกเล่ามาหลายร้อยครั้ง แต่ทุกครั้งที่ได้ยิน ฉันรู้สึกอบอุ่นภายใน ราวกับว่าความทรงจำนั้นถูกกลั่นมาจากความรักใคร่

ทุกครั้งที่พวกเขาพูดถึงคนที่พวกเขารัก ดวงตาของพวกเขาก็จะเป็นประกาย ราวกับว่าความทรงจำเก่าๆ กำลังย้อนกลับมา มีคุณยายหลายคนถึงกับน้ำตาซึมเมื่อพูดถึงลูกๆ ของพวกเขาที่อยู่ห่างไกลจากบ้าน หรือหลานๆ ของพวกเขาที่พวกเขาพบเห็นครั้งสุดท้ายเมื่อพวกเขายังเด็กมาก จากนั้นเรื่องราวสนุกๆ ก็ดำเนินต่อไป เสียงหัวเราะดังขึ้น ทำเอาทั้งมุมสวนคึกคักไปหมด เราเด็กๆ นั่งฟังอย่างเงียบๆแต่ไกลโดยไม่เข้าใจสิ่งต่างๆ เหล่านี้เลย เราเห็นเพียงผู้หญิงเคี้ยวหมากและยิ้ม แก้มของพวกเธอมีสีชมพูราวกับว่าความเยาว์วัยกำลังกลับคืนมา

บัดนี้เมื่อฉันเติบโตขึ้นและต้องย้ายไปอยู่ไกลหมู่บ้าน โครงพยุงใบพลูของยายก็ยังคงเขียวขจี ยืนต้นอยู่ตรงมุมสวนอย่างเงียบๆ ตามฤดูฝนและแดดแต่ละฤดู ทุกครั้งที่ฉันกลับบ้านเกิด ฉันมองไปที่ซุ้มต้นพลูที่เขียวขจี ฉันก็มักจะนึกถึงมือที่เก่าแก่ของยาย ช่วงเวลาที่เธอได้นั่งเล่าเรื่องราวต่างๆ และใบพลูรสขมที่เต็มไปด้วยความรักที่เธอมีต่อครอบครัวของเธอ โครงตาข่ายพลูนั้นเปรียบเสมือนส่วนหนึ่งของจิตวิญญาณของบ้านเกิดของฉัน ทำให้ฉันนึกถึงช่วงหลายปีที่สงบสุข เรียบง่ายอยู่กับคุณย่า และนึกถึงความรักอันยิ่งใหญ่ที่คุณยายมีต่อเราเหมือนโครงตาข่ายพลูที่เขียวชอุ่มตลอดความทรงจำของฉัน

ที่มา: https://baoquangbinh.vn/van-hoa/202504/gian-trau-cua-ba-2225623/