ความกลมกลืนทางวรรณกรรมเวียดนาม-ฝรั่งเศส

เนื่องในโอกาสครบรอบ 50 ปี การสถาปนาความสัมพันธ์ ทางการทูต ระหว่างเวียดนามและฝรั่งเศส เมื่อวันที่ 3 ธันวาคม สถาบันฝรั่งเศสในเวียดนามและสำนักพิมพ์ Tre ได้จัดโครงการ “เสวนาวรรณกรรมฝรั่งเศส-เวียดนาม” ขึ้น โดยมีผู้อ่านกว่า 100 คนร่วมรับฟังเรื่องราวมากมายเกี่ยวกับความสัมพันธ์ทางวรรณกรรมระหว่างฝรั่งเศสและเวียดนาม โดย Nuage Rose Hong Van นักเขียน และรองศาสตราจารย์ ดร. Pham Van Quang

วรรณกรรมฝรั่งเศสได้กลายมาเป็นส่วนสำคัญในชีวิตวรรณกรรมเวียดนามมาอย่างยาวนาน ผลงานวรรณกรรมฝรั่งเศสคลาสสิกมากมาย อาทิ เล มิเซราบล์, นอเทรอดาม เดอ ปารีส, ท่านเคานต์แห่งมอนเตคริสโต, มาดามโบวารี, ใต้ทะเลสองหมื่นโยชน์, แดงกับดำ, เจ้าชายน้อย ฯลฯ ล้วนฝังแน่นอยู่ในใจผู้อ่านชาวเวียดนามมากมาย ต่อมาวรรณกรรมฝรั่งเศสร่วมสมัยหลายเรื่องก็ได้รับการต้อนรับอย่างอบอุ่นในเวียดนาม เช่น โรแม็ง แกรี, มาร์ก เลวี, เดวิด โฟเอนกินอส, กีโยม มุสโซ, มิเชล บุสซี ฯลฯ

โดยเฉพาะอย่างยิ่งในกระแสวรรณกรรมฝรั่งเศสในเวียดนาม คงเป็นไปไม่ได้ที่จะไม่กล่าวถึงกลุ่มนักเขียนเชื้อสายเวียดนาม เช่น ลินดา เล, ถ่วน, ตรัน มินห์ ฮุย และนักเขียน นูอาเก โรส (ฮ่อง วัน) ก็เป็นหนึ่งในนั้น

นักเขียนหง วัน เกิดที่ ฮานอย ในช่วงสงครามต่อต้านสหรัฐอเมริกา ปัจจุบันพำนักอยู่ที่ปารีส และมักจะกลับไปเวียดนาม ในปี 2017 สำนักพิมพ์ Tre ได้ตีพิมพ์ผลงาน Ba ​​ang May troi dat xu beo (ตีพิมพ์ซ้ำอีกหนึ่งปีต่อมา) ผลงานอัตชีวประวัติเล่มนี้เปรียบเสมือนนวนิยายที่เล่าถึงช่วงเวลาที่เขาอพยพออกจากฮานอยพร้อมครอบครัว ท่ามกลางความเศร้าโศก ความหิวโหย และความหวาดกลัวที่เกิดจากสงคราม ยังคงมีประกายแห่งความรักแฝงอยู่ ก่อนที่จะได้รับการตีพิมพ์ในเวียดนาม Ba ang May troi dat xu beo กลายเป็นผลงานโปรดในฝรั่งเศสในปี 2013

ในเดือนตุลาคม 2564 นักเขียนหง วาน กลับมาพร้อมกับผลงานสารคดีเรื่องใหม่ที่เกิดขึ้นในช่วงการระบาดของโควิด-19: 120 วัน - เมฆกระซิบสู่สายลม ถือเป็นบันทึกจากการต่อสู้ดิ้นรนเอาชีวิตรอดและต่อสู้กับโควิด-19 ของผู้เขียนเอง

ตรงกันข้ามกับงานเขียนชิ้นแรกที่เขียนเป็นภาษาฝรั่งเศส เรื่อง 120 Days - Clouds Whispering with the Wind นักเขียน Hong Van ได้ประพันธ์เป็นภาษาเวียดนามโดยตรง โดยมีความพยายามที่จะ "รักษา" คำและวลีที่งดงามของฮานอยจนถึงช่วงทศวรรษ 1980 ซึ่งได้สูญหายไปในปัจจุบัน

“จริงๆ แล้ว ตอนที่ผมเขียนหนังสือเล่มนี้ครั้งแรก ผมเขียนเป็นภาษาฝรั่งเศส แต่พออ่านอีกครั้งก็พบว่าการแปลภาษาฝรั่งเศสนั้นไม่ดีเลย มันจะดูเลอะเทอะและไม่สามารถถ่ายทอดความรู้สึกของผมได้ ผมจึงตัดสินใจทิ้งมันไปและเขียนเป็นภาษาเวียดนามโดยตรง” นักเขียนฮ่อง วัน กล่าว

แม้ว่าเธอจะมีอิทธิพลอยู่ในใจผู้อ่าน แต่นักเขียนหงวันก็ยังคงถ่อมตัวว่าตัวเองไม่ใช่นักเขียน ในตอนแรกเธอไม่ได้ตั้งใจจะเขียนหนังสือเพื่อตีพิมพ์ “ฉันไม่ใช่นักเขียน ฉันไม่มีความสามารถที่จะเขียนนวนิยายที่ดึงดูดใจและเน้นเทคนิค ฉันเขียนเพียงเรื่องราวที่ถ่ายทอดความรักที่มีต่อครอบครัวและประเทศชาติ” นักเขียนหงวันกล่าว

รองศาสตราจารย์ ดร. ฟาม วัน กวง ในโครงการนี้ กล่าวว่า ปัจจุบันมีนักเขียนชาวเวียดนามประมาณ 180 คน เขียนผลงานภาษาฝรั่งเศสประมาณ 400 ชิ้น ในจำนวนนี้อย่างน้อย 50% เป็นผลงานอัตชีวประวัติ เช่นเดียวกับผลงานสองชิ้นของนักเขียนฮ่อง วัน

เขามองว่าผลงานเหล่านี้คือชีวิต นอกเหนือจากวรรณกรรม ผู้คนมักไม่กล้าพอที่จะบอกเล่าเรื่องราวชีวิตของตนเอง โดยเฉพาะอย่างยิ่งในมุมที่ซ่อนเร้น ผลงานในแนวอัตชีวประวัติไม่ได้หยุดอยู่แค่วรรณกรรม แต่สามารถเข้าถึงและอ่านผลงานเหล่านี้ได้จากหลากหลายมุมมอง

“จากเรื่องราวส่วนตัวเช่นนี้ ผู้เชี่ยวชาญสามารถศึกษาประวัติศาสตร์ได้ทั้งจากมุมมองเชิงจิตวิเคราะห์หรือปรัชญา... จากมุมมองของผู้อ่าน พวกเขาไม่เพียงแต่สามารถอ่านชีวประวัติของผู้เขียนได้เท่านั้น แต่ยังอ่านคำถามของตนเองผ่านงานเขียนอัตชีวประวัติได้อีกด้วย จากเรื่องราวส่วนตัวเหล่านี้ จากเรื่องเล่าสั้นๆ จะช่วยสร้างสรรค์เรื่องเล่าที่ยิ่งใหญ่ในภายหลัง” รองศาสตราจารย์ ดร. ฟาม วัน กวง กล่าว

โฮ ซอน