សេចក្តីសន្និដ្ឋាននោះ កត់ចំណាំនៅទំព័រ ១៥៧ នៃសៀវភៅបានចាត់ទុកថាជាកាលប្បវត្តិនៃតំបន់ភាគខាងត្បូងនៅដើមសតវត្សទី 19 ពីការបកប្រែ ចំណារពន្យល់ និងការស្រាវជ្រាវរបស់អ្នកនិពន្ធ Pham Hoang Quan (2018) ត្រូវបានកត់ត្រាដូចខាងក្រោម៖ "នេះមានន័យថា Dong Nai - Ba Ria rice, Phan Ri - Phan Rang" ដែលជាសញ្ញាសម្គាល់នៃផលិតផលរបស់តំបន់ភាគអាគ្នេយ៍ និងប្រជាជននៅក្រៅទីក្រុង។
កុមារភាពនៃត្រីនិងអង្ករ
កាលខ្ញុំនៅក្មេង ខ្ញុំចាំបានថា រាល់ពេលរសៀល ម្តាយរបស់ខ្ញុំតែងតែហៅកូនៗដែលលេងសើចរបស់គាត់មកផ្ទះដើម្បីទទួលទានអាហារពេលល្ងាច។ អាហារក្នុងកំឡុងឆ្នាំទាំងនោះស្ទើរតែតែងតែរួមបញ្ចូលត្រី។ បើមិនអាចូវ ត្រីស្បៃកា ឬត្រីធូណាទេ នោះនឹងមានត្រីខឬស្កូវ អាស្រ័យថាទំនិញរបស់ម្តាយខ្ញុំល្អឬអត់នៅថ្ងៃនោះ ។ Anchovies មានទំហំតូច និងឆ្អឹងទន់ ត្រីស្បៃកាត្រូវបានប្រឡាក់ជាមួយប៉េងប៉ោះ ឬត្រី mackerel ឬ scad ត្រូវបាន braised ដោយគ្រាន់តែអំបិលក្នុងបរិមាណត្រឹមត្រូវ ហាន់ជាបន្ទះៗ និងកិនចូលទៅក្នុងចានមួយ។ ដូចនោះដែរ ក្មេងៗម្នាក់ៗកាន់ចាន ហើយរត់ចេញទៅញ៉ាំអីលំហែជាមួយក្មេងជិតខាង ដោយនិយាយពីគ្រប់យ៉ាងពីសាលាទៅលេង។
ត្រីពីសមុទ្រមកដល់កំពង់ផែ Phan Rang
ឪពុកខ្ញុំប្រាប់ខ្ញុំថា កាលពីមុន នៅភូមិភាគកណ្តាល មានវិធីសម្គាល់ប្រភេទត្រីសមុទ្រផ្សេងៗនៅផ្សារ។ ត្រីធំៗ ហាន់ជាចំណិតៗ ត្រូវបានគេហៅថា "ត្រីអង្គុយ" ដូចជា ត្រីធូណា ត្រីខ និងត្រីងៀត ដែលមានតម្លៃថ្លៃណាស់។ ត្រីតូចៗដូចជា ត្រីស្បៃកា ស្កាដ និងត្រីងៀត ដែលត្រូវបានលក់ជាបាច់ៗ (ក្នុងកន្ត្រកតូចមួយ ត្រីមួយបាច់) ត្រូវបានគេហៅថា "ត្រីកុហក" ហើយមានតម្លៃថោកជាង។ ត្រីមួយប្រភេទនេះ ម្តាយខ្ញុំមានវិធីធ្វើម្ហូបរៀងៗខ្លួន៖ ប្រៃ ប្រៃ ហឹរ ប៉េងប៉ោះ ម្ទេស បៃតង ជាដើម ប៉ុន្តែទោះជាចម្អិនបែបណាក៏ដោយ បាយត្រីមួយចានរាល់ពេលរសៀល ក្រោយពេលរត់មកស្ទូច និងកិនដោយម្តាយខ្ញុំ នៅតែបន្សល់ទុកនូវក្តីនឹករលឹកជាខ្លាំង។ វាបានសម្គាល់មេឃនៃការចងចាំដែលធំឡើងបន្តិចម្តងៗតាំងពីកុមារភាព បន្ទាប់ពីរយៈពេលនៃការទាមទារទឹកដោះគោ បន្ទាប់ពីពេលវេលានៃការទាត់ និងទាមទារម្សៅ។ ហើយចានបាយនោះគឺជា "សាក្សី" ដែលខ្ញុំបានធំឡើង ដែលជាការចាប់ផ្តើមនៃថ្ងៃនៃការរៀនកាន់សៀវភៅរបស់ខ្ញុំទៅសាលារៀន។
ខ្ញុំគិតថាមានមនុស្សជាច្រើនបានជួបប្រទះរឿងទាំងនោះ។ បរិយាកាសដ៏កក់ក្តៅ និងក្តីស្រលាញ់ក្នុងគ្រប់អាហារជាលក្ខណៈគ្រួសារ ឆ្លងកាត់ជាច្រើនជំនាន់ ចាប់ពីពេលដែលយើងអង្គុយជុំវិញតុជាមួយនឹងចង្កៀងប្រេងដែលស្រអាប់ ដល់ភ្លើងអគ្គិសនីភ្លឺៗ ពីជនបទដល់ទីក្រុង ទាំងអស់បានចាប់ផ្តើមតាំងពីកុមារភាពរហូតដល់ពេញវ័យ។
ការនាំត្រីពីទូកទៅច្រាំងក្នុងរដូវបិទនេសាទ
បាយត្រីពីផ្លូវឆ្ងាយ
រដូវស្លឹកឈើជ្រុះនៅបរទេស ព្រះអាទិត្យពេលព្រឹកពិតជាស្រស់ស្អាតណាស់។ នៅក្នុងភូមិដែលមានឈ្មោះថា Thoi Dai សាងសង់ដោយជនជាតិវៀតណាមនៅខេត្ត Kharkov ដាច់ស្រយាលនៃប្រទេសអ៊ុយក្រែនកាលពី 10 ឆ្នាំមុន។ មានពេលមួយពេលខ្ញុំទៅលេងទីនោះ ដើម្បីញ៉ាំអាហារពេលល្ងាច មិត្តភ័ក្តិខ្ញុំ និងខ្ញុំភ្ញាក់ផ្អើលជាខ្លាំង នៅពេលដែលម្ចាស់ផ្ទះដែលជាពាណិជ្ជករជនជាតិវៀតណាម យកបាយឆ្អិនមួយចាន និងបន្លែដាក់ទឹកត្រីប្រឡាក់។ នៅលើតុនីមួយៗក៏មានត្រីធូណា និងត្រីម៉ាកែលក្រហមពីរបីចំណិតជាមួយម្សៅម្ទេសផងដែរ។ ម្ចាស់ផ្ទះបាននិយាយថា ត្រីសមុទ្រខាងកើត និងសួនស្ពៃពីខេត្ត Thai Binh "ហោះ" ជិត 18 ម៉ោងពីស្រុកកំណើតរបស់គាត់ ដល់ដៃមេចុងភៅវៀតណាមនៅភោជនីយដ្ឋាន Cay Dua ក្នុងភូមិ ដោយអញ្ជើញភ្ញៀវមកទទួលទានអាហារដែលពោរពេញដោយរសជាតិស្រុកកំណើត។
ពេលល្ងាចភ្លៀងធ្លាក់ស្រិចៗ ពួកយើងអង្គុយលើដើមប៊ីច ផឹកវ៉ូដាកាពីរបីកែវ ស្តាប់រសជាតិអាហារត្រីពីចម្ងាយ ពោរពេញដោយក្តីស្រលាញ់របស់ម្ចាស់ផ្ទះ។ យប់នោះក្នុងកំណាព្យ Fish and Vegetables in Kharkiv ខ្ញុំសរសេរក្នុងឃ្លាទី១៖ "ត្រីសមុទ្រខាងកើតហោះជិត១៨ម៉ោង។ ត្រីងៀតទឹកដែលដាំនៅថៃប៊ិញ។ មានវត្តមាននៅលើថាសអាហារនៅភោជនីយដ្ឋានដើមដូងពេលល្ងាច។ រំលឹកដល់ស្រុកកំណើត"។
អាហារក្នុងដំណើរដ៏វែងឆ្ងាយមិនអាចបំភ្លេចបាន!
រំលឹកដល់រដូវទឹកជំនន់នៅខែតុលា ឆ្នាំ១៩៩៥ នៅភាគនិរតី។ ពេលរសៀលមានពន្លឺចែងចាំងគ្របដណ្ដប់លើវាលស្រែនៃឃុំ Tan Cong Chi (ស្រុក Tan Hong, Dong Thap ) ពួកយើងបានអង្គុយនៅលើភ្នំ Bac Trang ជាមួយនឹងទឹកដែលហក់ឡើងខ្ពស់ជាងកម្រិតទឹក។ បុរសចំណាស់ម្នាក់ឈ្មោះ សៅ លេន អាយុ៧៣ឆ្នាំ បានអាំងត្រីងៀត បង្វែរវាម្តងរួចមកនិយាយរឿងទឹកជំនន់នៅតំបន់ដីសណ្ត។ នោះគឺជាមេរៀនណែនាំដ៏មានតម្លៃមួយសម្រាប់ពួកយើងដើម្បីស្វែងយល់អំពីទឹកជំនន់ ដីល្បាប់ បង្គា ត្រី និងដំណាំស្រូវនៅតំបន់ដីសណ្ត។ កសិករវ័យចំណាស់រូបនេះបានមានប្រសាសន៍ថា៖ «សាលាបង្រៀនត្រីនេះ បើគ្មានទឹកជំនន់ទេ ប្រហែលកម្រមានណាស់ ច្រើនឆ្នាំមកនេះ ប្រជាជនយើងទទួលយកទឹកជំនន់ ហើយរស់នៅជាមួយវាដូចធម្មជាតិអញ្ចឹង បងប្អូនសាកមើលចុះ បើគ្មានទឹកជំនន់នៅដីសណ្តទេ តើមានត្រី និងដំណាំស្រូវរស់នៅយ៉ាងដូចម្តេច? សេចក្តីថ្លែងការណ៍នោះ ជិតសាមសិបឆ្នាំក្រោយមក បានបង្ហាញការពិតដែលមិនអាចប្រកែកបាន នៅពេលដែលដីសណ្ដមេគង្គកំពុងខ្វះខាតទឹកជំនន់កាន់តែខ្លាំងឡើង។ ត្រីមួយដុំស៊ីជាមួយស្រាបាយមួយកែវ ជាមួយនឹងក្លិនបាយបស្ចិមលោកដែលលោកតាចាស់ឲ្យមកនោះ សឹងតែលងបន្លាចខ្ញុំជារៀងរហូត មិនមែនដោយសាររសជាតិធម្មជាតិរបស់ត្រីងៀតពេលរសៀលពេលវាលស្រែលិចទឹកទេ តែវានិយាយច្រើនក្នុងខ្លួន!
ត្រីបំពង តែងតែបង្កើតអនុស្សាវរីយ៍ជាច្រើន។
EPILOGUE
ពីការសរសើរខាងលើចំពោះអង្ករ និងផលិតផលត្រីក្នុងសៀវភៅរបស់អ្នកប្រាជ្ញ Trinh Hoai Duc ខ្ញុំស្រមៃមើលខ្សែបន្ទាត់ឆ្នេរសមុទ្រ Ninh Thuan និង Binh Thuan ដែលលាតសន្ធឹងដល់ចុងភាគខាងត្បូង ជាកន្លែងដែលបុព្វបុរសរបស់យើងដែលបានបើកទឹកដីត្រូវឆ្លងកាត់រឿងរ៉ាវជាច្រើនក្នុងសម័យបុរាណដើម្បីធ្វើការសន្និដ្ឋាន។ មិត្តរួមការងារម្នាក់ដែលរស់នៅ Phan Rang ជិត 40 ឆ្នាំបានផ្ញើរូបភាពមួយចំនួននៃផ្សារត្រីដ៏អ៊ូអរនៅពេលព្រឹក។ ក្រឡេកមកមើលពួកគេ ខ្ញុំដឹងថាសមុទ្រពណ៌ខៀវនៅតែផ្តល់រសជាតិដ៏សម្បូរបែបសម្រាប់អាហារគ្រប់គ្រួសារ បន្ទាប់មកខ្ញុំក៏វង្វេងគិតអំពីការដង្ហែចូលឆ្នាំ ដើម្បីស្វាគមន៍បុព្វការីជនមកជួបជុំគ្នានៅរដូវផ្ការីក។ ក៏ត្រូវតែមានត្រីប្រឡាក់ពីរបីចាន បាយសពីរបីចាន ជួនកាលនៅជាប់នឹងសាច់មាន់ និងនំខេក ដែលជាទំនៀមទម្លាប់រាប់ពាន់ឆ្នាំ។ លុះដល់រដូវផ្ការីក និងផ្កាធ្លាក់ចុះ ថាសសម្រាប់ផ្ញើបុព្វបុរសទៅកាន់ពពកស ក៏ពោពេញទៅដោយបាយ និងត្រីផងដែរ។ រាល់ពេលបែបនោះ ក្នុងបរិយាកាសនៃភាពសុខដុមរមនារវាងមេឃ និងផែនដី ក្រឡេកមើលទៅលើអាសនៈ ខ្ញុំស្រាប់តែឃើញការរួបរួមគ្នានៃទន្លេ សមុទ្រ និងវាលស្រែ។ នៅចាំរឿងជជែកគ្នាតែនិងស្រា មិត្តម្នាក់សួរថា តើតង្វាយតោះនឹងនៅខ្វះខាតខ្លះទេ? លោកថា រឿងបញ្ជាគ្រឿងបូជាដែលអ្នកដឹកជញ្ជូនមានអង្ករដំណើប មាន់ និងផ្លែឈើឥឡូវនេះ សឹងតែជាទម្លាប់សម្រាប់គ្រួសារក្មេងៗទៅហើយ។ ភាពអ៊ូអរនៃការងារបំណាច់ឆ្នាំ គឺជាហេតុផលដែលពួកគាត់មិនអាចចូលរោងការ ដើម្បីរៀបចំចង្រ្កានដង្វាយប្រពៃណី ដែលចាស់ៗខំថែរក្សា ដើម្បីកុំឱ្យរសជាតិធ្លាក់ចុះ។
នោះមិនអីទេ ពីព្រោះមានវត្ថុដែលជាកម្មសិទ្ធិរបស់តម្លៃដ៏យូរអង្វែង ដែលនឹងលែងមានតទៅទៀត ជារបស់ដែលពិបាកនឹងទប់ទល់។ យ៉ាងណាមិញ នៅពេលនោះ ស្រាប់តែគិតដល់បរិយាកាសដ៏អ៊ូអរនៅក្នុងផ្ទះបាយរបស់គ្រួសារមួយយ៉ាងឱឡារិក រៀបចំសម្រាប់ថ្ងៃចូលឆ្នាំសកល នាពេលកន្លងមក ដែលរៀបរាប់យ៉ាងល្អិតល្អន់នៅក្នុងប្រលោមលោក The Fallen Leaves in the Garden របស់អ្នកនិពន្ធ ម៉ា វ៉ាន់ខង ដែលអានជាង 3 ទស្សវត្សមុន ធ្វើឱ្យខ្ញុំស្រងាកចិត្តបន្តិច…
ផ្នែក "វ៉ាតសានជី" (ភាគទី ៥) នៃ Gia Dinh Thanh Thong Chi ចែងថា "Gia Dinh មានដីល្អ និងធំទូលាយ ផលិតផលក្នុងស្រុករួមមាន អង្ករ ត្រីអំបិល ដើមឈើ បក្សី និងសត្វ។ គ្រាប់ធញ្ញជាតិទាំងប្រាំដែលត្រូវនឹងដីគឺ ស្រូវ Dao ។ អង្ករ Dao មានច្រើនប្រភេទ ប៉ុន្តែមានពីរប្រភេទធំៗគឺ អង្ករ Canh (អង្ករ) និង អង្ករ Thuat (អង្ករមិនស្អិត) ។ គ្រាប់ធញ្ញជាតិទន់ មានក្លិនក្រអូប ហើយមានពុកចង្ការ មានម្សៅស្អិត គ្រាប់មូល និងគ្រាប់ធំ»។
ទាក់ទងនឹងត្រី ផ្នែកនេះក៏បានរាយបញ្ជីប្រភេទត្រីមួយចំនួនមកពី Gia Dinh ផងដែរ។ ចំណែកត្រីសមុទ្រវិញមាន ត្រីឆ្លាម ត្រីឆ្លាម ត្រីក្រឹម ត្រីងៀត ត្រីងៀត ត្រីងៀត ត្រីធូណា ត្រីសាឌីន ត្រីភ្ញាស់ (ថាច់ឌួង) ត្រីខៅយ ត្រីម៉ាកែល ត្រីក្រឹមប្រាក់... ត្រីទន្លេរួមមាន គល់ស្លឹកគ្រៃ (លីង៉ុយ) ត្រីចាវ (ប៉ៅងួ) ត្រីចៀវ (កាបាច លាវ) ត្រីង៉ុយ (ត្រីង៉ុយ) ត្រីង៉ុយ។ (phuc giac ngu), ប្រហុកខ្សាច់ (xuy sa ngu), ត្រីលីញ (linh ngu), អន្ទង់ (giang le ngu) ...
ប្រភពតំណ
Kommentar (0)