Đào tạo nghề gắn với sản xuất cho lao động nông thôn

Vừa thiếu, vừa yếu

Những năm gần đây, xã Gia Phúc có nhiều điều kiện thuận lợi để phát triển công nghiệp, dịch vụ. Xã có khoảng 1.900 ha đất sản xuất nông nghiệp, với lợi thế phát triển nông nghiệp công nghệ cao, thông minh. Tuy nhiên, theo lãnh đạo địa phương, việc quy hoạch và phát triển khu công nghiệp Hoàng Diệu và Gia Lộc khiến nhiều lao động địa phương có xu hướng chuyển sang làm việc cho doanh nghiệp tại khu công nghiệp. Vì vậy, diện tích sản xuất nông nghiệp khá lớn, nhưng thiếu hụt lao động, nhất là các lao động có thể đáp ứng được yêu cầu phát triển nông nghiệp hiện đại.

Tại xã Kiến Hưng, một số doanh nghiệp sản xuất lớn cũng gặp khó về lao động phục vụ sản xuất. Ông Nguyễn Văn Thuận, Giám đốc Công ty TNHH Thuận Lợi cho biết, đơn vị tích tụ ruộng đất để canh tác lúa rươi. Do đặc điểm vùng canh tác trũng, nên doanh nghiệp không thể áp dụng máy móc hiện đại, phải thuê người lao động thời vụ, nhưng có lúc không đáp ứng đủ, chi phí phải trả khá cao, lên đến 300-400 nghìn đồng/ngày...

Qua khảo sát thực tế gần đây, lao động nông thôn ở nhiều xã thiếu trầm trọng. Tại nhiều xã vùng ven đô hoặc xã có tốc độ đô thị hóa nhanh, có khu, cụm công nghiệp thu hút lượng lớn lao động nông nghiệp dịch chuyển sang làm công nghiệp hoặc dịch vụ để có thu nhập cao hơn. Việc sản xuất nông nghiệp tại địa phương phần lớn ở độ tuổi trung niên, thậm chí là người cao tuổi, khó đáp ứng được yêu cầu sản xuất do tuổi cao, trình độ tiếp cận kỹ thuật phục vụ sản xuất nông nghiệp khó khăn. Thực trạng lao động nông nghiệp vừa thiếu vừa yếu khiến một số địa phương loay hoay để hoàn thành chỉ tiêu sản xuất nông nghiệp, khó khăn trong chỉ đạo sản xuất...

Đào tạo theo nhu cầu

Để đáp ứng yêu cầu sản xuất, những năm qua, các cơ quan chức năng tích cực triển khai công tác đào tạo nghề gắn với thực tiễn nông thôn. Đây là yêu cầu thiết thực đáp ứng nhu cầu sản xuất nông nghiệp hiện nay. Các đơn vị, cơ quan chức năng tham gia đào tạo nghề cho nông dân đều chú trọng đến hiệu quả.

Trưởng Phòng Đào tạo - Thông tin - Thị trường (Trung tâm Khuyến nông Hải Phòng) Lê Thị Đức cho biết, những chương trình, dự án khuyến nông giúp bà con nâng cao trình độ, đáp ứng được yêu cầu sản xuất nông nghiệp. Trung tâm luôn khảo sát thực tiễn, hướng đến việc tập huấn, đào tạo nghề cho nông dân với nhiều hình thức phong phú như tọa đàm, tổ chức diễn đàn khuyến nông @, hướng dẫn nông dân khoa học kỹ thuật, livestream bán sản phẩm tại nơi sản xuất...

Phó chủ tịch Hội Nông dân thành phố Đào Xuân Anh cho rằng, để đáp ứng yêu cầu sản xuất thực tiễn hiện nay, các cơ quan, đơn vị chức năng không nên áp đặt chương trình theo kế hoạch mà cần chú trọng những ngành nghề thiết thực với nông dân. Hội Nông dân thành phố luôn khảo sát những nghề nông dân đang quan tâm nhưng còn hạn chế về trình độ kỹ thuật, từ đó đào tạo, hướng dẫn khắc phục khâu yếu, đáp ứng được yêu cầu sản xuất...

Một số trường nghề thời gian gần đây cũng có nhiều đổi mới trong đào tạo nghề nông thôn. Phó hiệu trưởng Trường cao đẳng Nông nghiệp và Phát triển nông thôn Bắc bộ Nguyễn Mậu Thái thông tin, từ tháng 8/2025, trường phối hợp Chi cục Phát triển nông thôn Hải Phòng tổ chức lớp đào tạo kiến thức nghề cho lao động nông thôn tại khu vực phía Tây thành phố. Các học viên không chỉ được phổ biến kiến thức lý thuyết, mà còn được tham quan mô hình sản xuất trực tiếp tại các xã sản xuất nông nghiệp hiệu quả cao. Cách đào tạo của trường gần đây hướng tới tổ chức khóa đào tạo ngắn ngày, tập huấn gắn với thực tiễn tham quan mô hình, học hỏi kinh nghiệm tạo cho nông dân sự hứng thú, dễ dàng tích lũy được kiến thức và thực tế sản xuất...

Trước yêu cầu thực tiễn, thời gian tới các cơ quan chức năng cần tiếp tục khảo sát nhu cầu sử dụng thiết bị, công nghệ hiện đại nhằm tiết kiệm nhân lực trong bối cảnh khan hiếm lao động. Đồng thời, tăng cường tập huấn kỹ năng vận hành máy cày, máy cấy hiện đại, máy bay không người lái, kỹ thuật sơ chế và bảo quản nông sản. Qua đó giúp nông dân nâng cao trình độ, dễ dàng ứng dụng công nghệ số vào sản xuất, nâng cao chất lượng sản phẩm.