Độc đáo bảo vật quốc gia - những kiệt tác di sản

Theo thông tin từ Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh, Việt Nam có 327 hiện vật, nhóm hiện vật được Thủ tướng Chính phủ công nhận bảo vật quốc gia. Trong đó, Thành phố Hồ Chí Minh có 17 bảo vật quốc gia được lưu giữ ở các bảo tàng của thành phố và sưu tập tư nhân Phạm Gia Chi Bảo (diễn viên Chi Bảo). Các bảo vật quốc gia được trưng bày phong phú về chất liệu và niên đại, cũng như đa dạng phong cách nghệ thuật, thuộc nhiều nền văn hóa. Đến với triển lãm, người thưởng lãm không chỉ có cơ hội quay “ngược dòng thời gian” chiêm ngưỡng những hiện vật “có một không hai”, mà còn có dịp nghe bảo vật “kể câu chuyện” về bản sắc văn hóa vô cùng đặc sắc, thể hiện rõ nét trong đời sống tinh thần phong phú của ông cha ta. Đó là bản sắc của một nền văn hóa gốc nông nghiệp, trọng tình cảm, hướng đến lòng nhân ái, từ bi, tôn thờ các nữ thần…

Chị Lê Quyền Linh (ngụ phường Biên Hòa, tỉnh Đồng Nai) chia sẻ: “Ngày cuối tuần, tôi cùng bạn bè tham quan Thảo cầm viên ở Thành phố Hồ Chí Minh kết hợp ghé Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh, đúng lúc ngày cuối bảo tàng tổ chức Triển lãm Bảo vật quốc gia. Tôi thấy mình rất may mắn vì có cơ hội được chiêm ngưỡng bảo vật quốc gia. Qua xem hiện vật và các thông tin trên mã QR, tôi hiểu hơn về chiều sâu văn hóa của dân tộc ta”.

Đồng Nai cuối tuần trân trọng giới thiệu cùng quý bạn đọc một số hiện vật tại triển lãm.

Tượng nữ thần Devi

Tượng nữ thần Devi được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2012. Theo thông tin của Bảo tàng Lịch sử Thành phố Hồ Chí Minh, tượng được chế tác bằng đá sa thạch, tìm thấy ở Hương Quế - Quảng Nam, tượng thể hiện dạng bán thân, ngực để trần.

Theo truyền thuyết Champa, nữ thần Devi có tên là Rija Kula Hara Devi, là vợ của vua Indravarman II, người sáng lập triều đại Đồng Dương (Quảng Nam), thế kỷ IX. Vì nữ thần Devi có công với đất nước, đặc biệt, bà có tấm lòng từ bi, thương những người nghèo khó, cô nhi quả phụ nên sau khi mất, bà được vua Jaya Shinhavarman I phong thần và dựng tháp thờ.

Ngắm nhìn những bảo vật quốc gia cũng là cách để thế hệ hôm nay soi chiếu vào quá khứ, hiểu rõ hơn về giá trị của di sản dân tộc, từ đó lan tỏa ý thức bảo vệ, giữ gìn và phát huy kho tàng văn hóa Việt Nam.

Ấn “Lương Tài Hầu chi ấn”

Lương Tài Hầu chi ấn đúc bằng đồng, vào năm 1833 (thời Nguyễn), được công nhận là bảo vật quốc gia năm 2020. Ấn Lương Tài Hầu chi ấn là một trong 27 hiện vật, nhóm hiện vật được công nhận bảo vật quốc gia trong đợt 8, xét duyệt năm 2019. Đây là bảo vật quốc gia thứ 2 của Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh sau bảo vật quốc gia “Khuôn in tín phiếu mệnh giá 5 đồng” được công nhận vào đợt 7-2018.

Tượng thần Vishnu

Thuộc nền văn hóa Óc Eo, niên đại vào thế kỷ III-V, tượng thần Vishnu được chế tác bằng đồng, trong tư thế đứng. Tượng được tìm thấy ở Tân Hội - Rạch Giá. Thần Vishnu hay còn gọi là thần Bảo tồn, là một trong 3 vị thần chính của Ấn Độ giáo (Shiva, Vishnu, Brahma). Với bản tính nhân từ, thần là người bảo vệ cuộc sống, diệt trừ loài quỷ dữ, thần Vishnu được cư dân Phù Nam thờ phụng rất phổ biến. Tượng được tạo hình cân đối, hài hòa với giá trị thẩm mỹ cao. Tượng đã được trưng bày ở nhiều bảo tàng nổi tiếng trên thế giới.

Chõ gốm

Chõ được làm bằng chất liệu đất nung, có niên đại khoảng 2.500-2.000 năm cách ngày nay (thuộc thời kỳ văn hóa Đông Sơn), được tìm thấy tại Đông Tiến - Thanh Hóa. Chõ được công nhận bảo vật quốc gia năm 2024, thuộc sưu tập tư nhân Phạm Gia Chi Bảo.

Chõ gốm Đông Tiến là hiện vật còn nguyên vẹn nhất, lớn nhất với hình dáng cân đối, hài hòa và trang trí hoa văn đặc trưng của văn hóa Đông Sơn. Đây là nguồn sử liệu hiện vật quan trọng phản ánh đời sống vật chất và tinh thần, tâm linh và những lễ nghi liên quan tín ngưỡng nông nghiệp của cư dân thời Đông Sơn của người Việt cổ.

Khuôn in “Tín phiếu mệnh giá 5 đồng”

Khuôn được làm bằng đồng, có niên đại năm 1947, hiện vật thuộc Bảo tàng Thành phố Hồ Chí Minh, được công nhận bảo vật quốc gia năm 2018.

Khuôn in tín phiếu mệnh giá 5 đồng là hiện vật gốc độc bản, có hình thức độc đáo. Giá trị quyết định của khuôn in tín phiếu chính là những tờ tín phiếu được in ra từ khuôn in này và được phát hành từ nhiều thập kỷ trước.

Lâm Viên - Nhật Hạ

Nguồn:https://baodongnai.com.vn/dong-nai-cuoi-tuan/202508/doc-dao-bao-vat-quoc-gia-nhung-kiet-tac-di-san-79e15b2/