เหงียน ถิ บิ่ญ - ความทรงจำอันน่าประทับใจของวันชาติครั้งแรก 2 กันยายน

คุณเหงียน ถิ บิ่ญ เกิดในปี พ.ศ. 2470 ที่ตำบลเตินเหีป อำเภอเจิวแถ่ง จังหวัดซาเดค (ปัจจุบันคือตำบลอันเหีป อำเภอเจิวแถ่ง จังหวัด ด่งทาป ) มีชื่อเกิดว่าเหงียน ถิ เจิวซา บิดาของเธอเป็นข้าราชการในอุตสาหกรรมสำรวจ เคยทำงานที่กรุงพนมเปญ (ประเทศกัมพูชา) และพี่สาวน้องสาวของเธอก็สืบเชื้อสายมาจากท่าน ตั้งแต่เดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2488 ท่านได้พาครอบครัวกลับเวียดนามทั้งหมด “ในเดือนกรกฎาคม พ.ศ. 2488 ครอบครัวของฉันอยู่ที่ไซ่ง่อน ผู้ที่มีชีวิตอยู่ในยุคนั้นรู้ดีว่า ชาวเวียดนามทุกคนต่างต้องการมาอยู่ที่นี่ตามเสียงเรียกร้องของประเทศ” คุณเหงียน ถิ บิ่ญ เล่าถึงวันเวลาที่ได้กลับคืนสู่บ้านเกิด

ภาพ: เอกสาร

ในเดือนกรกฎาคมและสิงหาคม ค.ศ. 1945 ไซ่ง่อนใช้ชีวิตอย่างคึกคักทั้งกลางวันและกลางคืน ผู้คนและยานพาหนะสัญจรไปมาอย่างขะมักเขม้น กลุ่มเยาวชนแวนการ์ดฝึกเดินทีละคน ร้องเพลง "Lean Dang" ของหลิว ฮู่ ฟุ้ก เสียงดัง ก่อนหน้านั้น เมื่อได้ยินเนื้อเพลง "Hey young people, stand up and respond to the mountains and rivers" ของหลิว ฮู่ ฟุ้ก นักเรียนหญิงชื่อเจา ซา รู้สึกถึงเสียงเรียกหาเยาวชนที่แผดเผาอยู่ในใจ บรรยากาศนั้นราวกับ "ก่อนการลุกฮือ" อย่างแท้จริง แม้จะคึกคักแต่ก็เป็นระเบียบเรียบร้อยอย่างยิ่ง ทุกคนดูเหมือนจะได้ยินและรู้สึกถึงลมหายใจอันร้อนแรงของเหตุการณ์สำคัญที่กำลังจะเกิดขึ้น คุณเหงียน ถิ บิ่ง เล่า เช้าตรู่ของวันที่ 2 กันยายน ค.ศ. 1945 ผู้คนเกือบ 2 ล้านคนในไซ่ง่อนและจังหวัดต่างๆ หลั่งไหลลงสู่ท้องถนน สถานที่รวมตัวคือมหาวิหารนอเทรอดาม นางเหงียน ถิ บิ่ญ กล่าวว่า “ฉันและพี่ชายอีกสองคนก็มุ่งหน้าไปยังจัตุรัสมหาวิหารนอเทรอดาม ซึ่งเราทราบว่าจะมีเหตุการณ์สำคัญมากเกิดขึ้น นั่นคือจะมีการแนะนำตัวแทนของรัฐบาลปฏิวัติและคณะกรรมการบริหารชั่วคราวภาคใต้ให้ประชาชนได้รู้จัก”

ภาพ: KM ถ่ายอีกครั้ง

เนื่องจากสัญญาณถูกรบกวน ชาวไซ่ง่อนจึงไม่ได้ยินประธานาธิบดี โฮจิมินห์ อ่านคำประกาศอิสรภาพ ทันใดนั้น นายตรัน วัน เจียว ประธานคณะกรรมการภาคใต้ ได้กล่าวสุนทรพจน์อย่างกะทันหันต่อประชาชนหลายล้านคน แต่ทันทีที่การชุมนุมสิ้นสุดลง เสียงปืนดังขึ้นจากชั้นบนของบ้านของนักล่าอาณานิคมชาวฝรั่งเศสบางคนบนถนนกาตีนาตและปาสเตอร์ เข้าสู่กลุ่มผู้ชุมนุม โดยส่วนใหญ่เป็นวัยรุ่น ผู้บริสุทธิ์จำนวนมากที่เข้าร่วมการชุมนุมเพื่อสันติภาพต่างล้มตายเป็นกองเลือด เพื่อปกป้องรัฐบาล พ่อของเธอจึงเข้าร่วมกับกองร้อยตะวันออกที่ 1 ทันทีพร้อมกับเพื่อนๆ ที่อยู่ที่นั่นแล้ว เฉาซา อายุเพียง 18 ปี และไม่ว่าลุงของเธอจะเรียกเธอไปทำอะไร เธอก็ทำตาม งานแรกที่เธอได้รับมอบหมายจากวิศวกรเกษตรชื่อห่า ซึ่งเคยเข้าร่วมขบวนการเวียดมินห์ตั้งแต่เนิ่นๆ นั่นคือการเข้าร่วมต้อนรับตัวแทนกองกำลังพันธมิตรอังกฤษ-อินเดียมายังไซ่ง่อนเพื่อปลดอาวุธกองทัพญี่ปุ่น เหตุผลที่นายเชาซาได้รับเลือกเป็นเพราะนายฮาได้ยินว่าเธอรู้ภาษาอังกฤษ ตัวแทนของกองกำลังพันธมิตรที่เธอติดต่อส่วนใหญ่เป็นชาวอังกฤษ ขณะที่กองทัพอินเดียและทหารบางส่วนทำหน้าที่เพียงรักษาการณ์ นางเหงียน ถิ บิ่ง ยังคงจำความอึดอัดใจในการทำงานปฏิวัติในสมัยรัฐบาลเฉพาะกาลได้ “ครั้งแรกที่ฉันต้องพูดภาษาอังกฤษกับชาวอังกฤษ ฉันสับสนมาก แต่สิ่งที่น่าอายที่สุดคือพวกเขาถามฉันแค่เรื่องสถานบันเทิง การเต้นรำ และสิ่งที่ฉันไม่รู้เลย หลังจากนั้นไม่กี่วันฉันก็ขอหยุด สหายฮามอบหมายงานอื่นให้ฉัน ซึ่งต่อมาฉันเข้าใจว่าเป็นงานข่าวกรอง ให้ติดตามตัวบุคคลบางคน ดูว่าพวกเขาทำอะไร ไปไหน ฉันก็ไม่คุ้นเคยกับงานนี้เช่นกัน ดังนั้นฉันจึงไม่สามารถติดตามหรือสืบสวนใครได้...” ตั้งแต่วันที่ 23 กันยายน ค.ศ. 1945 บรรยากาศที่ตึงเครียดแผ่ปกคลุมไซ่ง่อน-โชลน กองทัพฝรั่งเศสได้ยั่วยุเวียดมินห์อย่างเปิดเผย มีการยิงปืนไปทั่วเมือง ในฐานะพี่สาวคนโตที่ดูแลน้องๆ ที่โบสถ์ฟานเจิวจิ่ง (ปัจจุบันคือถนนฟานถุกเดวียน) เจิวซายังได้เข้าร่วมการต่อสู้ป้องกันตัวด้วย “ฉันได้รับมอบหมายให้เคลื่อนย้ายปืนพกหลายกระบอกจากตัวเมืองไปยังชานเมือง พวกเราทุกคนทำงานอย่างกระตือรือร้นโดยไม่คำนึงถึงอันตรายใดๆ ในเวลานั้น ทุกคน โดยเฉพาะเยาวชน คิดถึงเพียงสองคำคือ อิสรภาพและเสรีภาพของประเทศชาติ คำสองคำนี้ศักดิ์สิทธิ์มาก!” (โปรดติดตามตอนต่อไป)