Thăng Long – Hà Nội từ xa xưa được dân gian gọi bằng cái tên Kẻ Chợ, là trung tâm thương mại lớn nhất đất nước trong nhiều thế kỷ. Linh hồn khu phố cổ - “36 phố phường” – được lập nên từ những phường thợ hay phường buôn có gốc gác từ các làng xã vành đai quanh Kẻ Chợ.

Trong sự bồi đắp ấy, các làng nghề ven các con sông Tô Lịch, sông Nhuệ, sông Đáy và sông Châu Giang không chỉ là phên giậu “áo giáp chở che ngàn năm bền vững” như một câu hát đã ca ngợi mà còn là túi phong lưu khi làm ra đồ mỹ nghệ, kim hoàn, lụa là, nón mũ, các món ăn cho Kẻ Chợ.

Những làng nghề gần nhất kinh thành xưa gắn bó trước hết từ nhu cầu của các triều đại cũng như cái ăn cái mặc của thị dân. Bởi thế, dọc con sông Tô Lịch là đất của những làng nghề lâu đời nhất. Những ngôi làng này còn được xem như giàu có nhất miền Bắc xưa kia.

Gần đây, trước thông tin sông Tô Lịch sẽ được cải tạo lại, nhiều người Hà Nội cũng mong chờ con sông của lịch sử sẽ trở lại thành dải lụa mộng mơ giữa thành phố nghìn năm tuổi.

Tạp chí Heritage