Tự hào 80 năm ngành Văn hóa: Tăng tốc cùng kỷ nguyên vươn mình của dân tộc

"Mốc son" 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa là dịp để chúng ta cùng nhìn lại chặng đường với những thành tựu đáng tự hào, những Nghị quyết của Trung ương về xây dựng và phát triển văn hóa đã được cụ thể hóa và triển khai sâu rộng về cấp cơ sở đồng thời cũng là cơ hội suy ngẫm về hành trình văn hóa đồng hành cùng dân tộc, vững bước tiến vào kỷ nguyên mới.

Tám thập kỷ qua, ngành văn hóa đã luôn song hành cùng vận mệnh đất nước, vừa gìn giữ, phát huy bản sắc và truyền thống văn hóa, vừa sáng tạo, đổi mới để đáp ứng yêu cầu phù hợp với từng giai đoạn lịch sử.

Với ý nghĩa đó, Lễ kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa (28/8/1945-28/8/2025) đồng thời hướng tới kỷ niệm 80 năm Quốc khánh 2/9 được tổ chức trọng thể vào hôm nay, ngày 23/8, tại Nhà hát Lớn Hà Nội. Bên cạnh đó, Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch cũng sẽ tổ chức nhiều sự kiện, hoạt động hấp dẫn nhằm phát huy truyền thống vẻ vang của ngành.

“Văn hóa là hồn cốt của dân tộc”

Từ khi thành lập Đảng, trong Cương lĩnh năm 1930 cũng như các văn kiện, nghị quyết mang tính cương lĩnh của Đảng, vấn đề văn hóa luôn được đặt ở vị trí hàng đầu, gắn với vấn đề xây dựng con người. Đảng còn đề ra chủ trương xây dựng và phát triển nền văn hóa mới trước khi giành được chính quyền.

Chính phủ lâm thời nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa được thành lập trước ngày Chủ tịch Hồ Chí Minh đọc Tuyên ngôn Độc lập (2/9/1945), tại Quảng trường Ba Đình lịch sử. Trong số 12 Bộ của nội các đầu tiên khi ấy, có Bộ Thông tin-Tuyên truyền, tiền thân của Bộ Văn hóa-Thông tin sau này (nay là Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch).

Phường rối nước Đào Thục-Đông Anh, Hà Nội vẫn được bảo tồn và phát triển. (Ảnh: Vương Công Nam/Vietnam+)

Và rồi văn hóa Việt Nam đã luôn giương cao tinh thần “tiếng hát át tiếng bom” trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước. Cố Tổng Bí thư Lê Duẩn từng đúc kết hết sức sâu sắc, đúng đắn, khoa học và đầy sức thuyết phục: “Ta thắng Mỹ trước hết là thắng về văn hóa.”

Sau này, phát biểu khai mạc Hội nghị Văn hóa toàn quốc ngày 24/11/2021, cố Tổng Bí thư Nguyễn Phú Trọng khẳng định rằng: “Văn hóa là hồn cốt của dân tộc, nói lên bản sắc của dân tộc. Văn hóa còn thì dân tộc còn…”

Cũng tại sự kiện đó, cố Tổng Bí thư nhấn mạnh: “Từ ngày thành lập đến nay, Đảng ta luôn coi trọng vai trò của văn hóa và hết sức quan tâm đến công tác xây dựng văn hóa trong sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc và xây dựng đất nước… Nhận thức của Đảng về văn hóa ngày càng toàn diện, đầy đủ và sâu sắc hơn.”

“Gánh vác” trọng trách mà lịch sử, thời đại và toàn dân tộc đã trao cho trong suốt 80 năm qua, có thể thấy ngành văn hóa Việt Nam đã không ngừng góp phần vào sự nghiệp xây dựng và bảo vệ Tổ quốc. Văn hóa không chỉ trở thành sức mạnh cổ vũ tinh thần đoàn kết, hun đúc ý chí kiên cường của toàn dân trong kháng chiến, mà những tác phẩm văn học, nghệ thuật, phong trào văn hóa quần chúng đã khơi dậy lòng yêu nước, gây dựng niềm tin chiến thắng đưa dân tộc vượt qua muôn vàn thử thách.

Thời kỳ hòa bình, thống nhất và đổi mới, ngành văn hóa tiếp tục dẫn dắt toàn dân gìn giữ, phát huy bản sắc dân tộc, mở rộng giao lưu, hội nhập quốc tế. Đặc biệt, không chỉ dừng ở bảo tồn, văn hóa còn đồng hành cùng sự phát triển kinh tế-xã hội, đóng góp vào tăng trưởng GDP, tạo việc làm, đồng thời lan tỏa hình ảnh Việt Nam năng động, thân thiện ra thế giới. Ngành công nghiệp văn hóa dần bao trùm các lĩnh vực nghệ thuật biểu diễn, điện ảnh, mỹ thuật, quảng cáo, du lịch văn hóa…

Trên đỉnh chùa Đồng, Yên Tử. Mới đây, Ủy ban Di sản Thế giới (UNESCO) đã công nhận Quần thể di tích và danh thắng Yên Tử-Vĩnh Nghiêm, Côn Sơn, Kiếp Bạc (thuộc địa bàn các tỉnh Quảng Ninh, Bắc Ninh và thành phố Hải Phòng) là Di sản Văn hóa Thế giới. (Ảnh: TTXVN phát)

Văn hóa giờ đây đã trở thành cầu nối, tăng cường sức mạnh mềm của quốc gia, không chỉ hỗ trợ hiệu quả cho phát triển kinh tế, xã hội, mà còn khẳng định vai trò của văn hóa trong xây dựng thế trận quốc phòng.

Kỷ nguyên vươn mình, văn hóa “tăng tốc”

Đảng ta xác định “văn hóa là nền tảng tinh thần của xã hội, vừa là mục tiêu, vừa là sức mạnh nội sinh, động lực quan trọng để phát triển đất nước… Nền văn hóa mà chúng ta xây dựng là nền văn hóa tiên tiến, đậm đà bản sắc dân tộc…” Đó là sự nhấn mạnh về vị trí, vai trò, mục tiêu, phương hướng xây dựng nền văn hóa và con người Việt Nam.

Văn hóa chính là sức mạnh nội sinh để đất nước trường tồn. Nếu kinh tế cho ta cơm ăn áo mặc, thì văn hóa cho ta niềm tin, bản lĩnh và khát vọng. Như Chủ tịch Hồ Chí Minh đã nói: “Văn hóa phải soi đường cho quốc dân đi.”

Ngày nay, khi dân tộc bước vào kỷ nguyên mới – kỷ nguyên hội nhập sâu rộng và vươn mình mạnh mẽ, ngành văn hóa đang “tăng tốc” chuyển đổi số bằng chiến lược quảng bá hình ảnh đất nước trên các nền tảng số, số hóa di sản, xây dựng bảo tàng ảo, ứng dụng công nghệ thực tế ảo (VR, AR) trong trình diễn nghệ thuật... Sự thích ứng sáng tạo này giúp di sản Việt Nam đến gần hơn với thế giới, đặc biệt là giới trẻ.

Phát triển công nghiệp văn hóa được xác định là một trong những động lực tăng trưởng mới, với mục tiêu đến năm 2030 đưa văn hóa trở thành ngành kinh tế mũi nhọn, đóng góp khoảng 7% GDP. Đây thực sự là khát vọng lớn, cần sự chung tay của toàn dân, nhất là đội ngũ văn nghệ sỹ, trí thức, doanh nghiệp sáng tạo…

Lần đầu tiên, ngày 12/8 vừa qua, Bảo tàng Lịch sử Quân sự Việt Nam đã ứng dụng công nghệ thực tế ảo tăng cường (AR) kết hợp trí tuệ nhân tạo (AI) để 'đánh thức' những thước phim và hình ảnh tư liệu quý, giúp lịch sử hiện hữu sinh động ngay trước mắt người xem. (Ảnh: Minh Sơn/Vietnam+)

Nếu hài hòa giữa truyền thống và hiện đại, giữa tinh thần dân tộc và tính đại chúng, văn hóa sẽ tiếp tục là động lực tinh thần, là sức mạnh nội sinh để đất nước tiến bước, vững vàng trên con đường xây dựng một Việt Nam hùng cường, thịnh vượng và “cất cánh.” Đặc biệt, trong bối cảnh hội nhập quốc tế sâu rộng, nếu biết phát huy sức mạnh của văn hóa, gắn văn hóa với phát triển, Việt Nam sẽ sớm có được vị thế xứng tầm trên bản đồ thế giới.

8 thập kỷ vinh quang và tự hào

Sau 80 năm đồng hành cùng sự nghiệp gìn giữ và phát triển nền độc lập dân tộc, ngành văn hóa triển khai nhiều hoạt động tuyên truyền, nhằm làm rõ vai trò của văn hóa trong sự nghiệp cách mạng, từ “Đề cương về văn hóa Việt Nam” năm 1943 đến các Nghị quyết, Chỉ thị của Đảng thời kỳ đổi mới. Công tác tuyên truyền được thực hiện đồng thời, rộng khắp trên báo chí, nền tảng số, mạng xã hội, qua ấn phẩm, tác phẩm văn học-nghệ thuật, sự kiện truyền thông và cuộc thi trực tuyến ứng dụng trí tuệ nhân tạo.

Với những thành tựu và đóng góp to lớn suốt chặng đường 80 năm xây dựng và phát triển, ngành văn hóa đã vinh dự được Đảng, Nhà nước ghi nhận bằng những phần thưởng cao quý như Huân chương Sao Vàng, Huân chương Hồ Chí Minh, cùng nhiều danh hiệu và phần thưởng cao quý khác đã được các cấp, các ngành từ trung ương tới cơ sở trao tặng cho hàng ngàn tập thể và cá nhân.

'Tự hào là người Việt Nam': Khẳng định tình yêu Tổ quốc bằng âm nhạc. (Ảnh: PV/Vietnam+)

Đặc biệt, dịp này nhiều hoạt động lan tỏa những mô hình hay, gương điển hình tiên tiến trong văn hóa, thông tin, thể thao và du lịch, gắn với phong trào thi đua yêu nước và việc học tập, làm theo tư tưởng, đạo đức, phong cách Hồ Chí Minh cũng được triển khai rộng rãi. Hướng tới dịp kỷ niệm quan trọng, toàn ngành trong thời gian qua đã tổ chức nhiều đợt thi đua, hoạt động tuyên truyền, diễn đàn, hội thảo, gặp mặt các thế hệ cán bộ.

Đáng chú ý, tối 23/8, tại Nhà hát Lớn Hà Nội sẽ diễn ra chương trình nghệ thuật đặc biệt với chủ đề “80 năm vinh quang, tự hào – Văn hóa đồng hành cùng dân tộc,” kỷ niệm 80 năm Ngày truyền thống ngành Văn hóa.

Chương trình gồm 2 phần: “Văn hóa đồng hành cùng dân tộc” và “80 năm – Dấu ấn văn hóa Việt.” Chương trình quy tụ nhiều tiết mục đặc sắc, kết hợp giữa nghệ thuật và chính luận như “Ngọn đuốc soi đường,” “Chiến thắng Điện Biên,” “Đất nước trọn niềm vui,” “Đại đoàn kết - Sức mạnh Việt Nam”…

Để xây dựng và phát triển văn hóa, con người Việt Nam thực sự trở thành “nền tảng,” “nguồn lực nội sinh”, “động lực phát triển” đất nước nhanh, bền vững trong kỷ nguyên mới tại Kết luận 156-KL/TW Bộ Chính trị yêu cầu: Khẩn trương hoàn thiện thể chế, cơ chế, chính sách; ưu tiên bổ sung nguồn lực thúc đẩy phát triển văn hóa, con người Việt Nam trong giai đoạn mới;

Huy động mọi nguồn lực, động lực xây dựng và phát triển văn hóa, con người; Phấn đấu mức chi cho văn hóa không thấp hơn 2% tổng chi ngân sách nhà nước; Xây dựng chiến lược phát triển nguồn nhân lực, nhất là nguồn nhân lực chất lượng cao, cán bộ cấp chiến lược;

Có giải pháp đột phá đẩy mạnh phát triển công nghiệp văn hóa bảo đảm các yếu tố: đổi mới, sáng tạo, bản sắc, độc đáo, chuyên nghiệp, lành mạnh, cạnh tranh, bền vững; Xây dựng môi trường văn hóa số phù hợp với nền kinh tế số, xã hội số và công dân số; Chủ động hội nhập quốc tế về văn hóa, tiếp thu tinh hoa văn hóa nhân loại và thúc đẩy quảng bá bản sắc văn hóa Việt Nam trong cộng đồng quốc tế.

(Vietnam+)

Nguồn:https://www.vietnamplus.vn/tu-hao-80-nam-nganh-van-hoa-tang-toc-cung-ky-nguyen-vuon-minh-cua-dan-toc-post1057270.vnp