Tháo gỡ 'điểm nghẽn' trong giải phóng mặt bằng các dự án

Xác định rõ nhiệm vụ các bên

Cuối tháng 7/2025, UBND thành phố ban hành Quy chế phối hợp trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố. Đây là giải pháp kịp thời và cần thiết, rõ trách nhiệm của sở, ngành, đơn vị, chính quyền địa phương trong việc phối hợp thực hiện giải phóng mặt bằng. Việc phối hợp chặt chẽ sẽ giúp giải quyết những khó khăn, vướng mắc trong công tác giải phóng mặt bằng ngay khi mới phát sinh.

Quy chế phối hợp gồm 3 chương, quy định rõ phạm vi, nguyên tắc phối hợp theo từng bước quy trình, từ khâu chuẩn bị dự án, lập hồ sơ đo đạc, xác định phạm vi thu hồi đất, đến việc thông báo thu hồi đất, thực hiện kiểm đếm và lập, thẩm định, phê duyệt phương án bồi thường.

Quy chế phối hợp xác định rõ vai trò, trách nhiệm của từng bên, từ sở, ngành, UBND cấp xã, Ban Quản lý dự án đến người dân có đất thu hồi. Đây là yếu tố quan trọng trong bối cảnh phân cấp mạnh, giúp tránh chồng chéo, đùn đẩy trách nhiệm. Ngay từ khâu chuẩn bị, Ban Quản lý dự án phải phối hợp với UBND cấp xã và đơn vị đo đạc để xác định chính xác vị trí, quy mô, ranh giới và số hộ dân bị ảnh hưởng, làm cơ sở cho các bước tiếp theo. Chủ tịch UBND cấp xã chủ trì thành lập Hội đồng bồi thường, hỗ trợ, tái định cư với sự tham gia của đại diện sở, ngành, Ban Quản lý dự án, trưởng thôn, khu dân cư và người dân. Việc có đại diện người dân bảo đảm minh bạch, dân chủ, tạo đồng thuận ngay từ đầu. Sau đó, Hội đồng sẽ xây dựng kế hoạch thu hồi đất, phổ biến chủ trương, chính sách đến nhân dân.

Ông Vũ Anh Dũng, Trưởng Phòng Kinh tế - Định giá đất (Sở Nông nghiệp và Môi trường) cho biết: Trước đây, thành phố Hải Phòng và tỉnh Hải Dương (cũ) chưa ban hành văn bản quy định công tác phối hợp giữa các cơ quan nhà nước trong công tác bồi thường, hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất. Thực tế cho thấy, khi thực hiện mô hình chính quyền địa phương 2 cấp, nhiều xã, phường gặp lúng túng trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất. Quy chế ban hành tập trung quy định chi tiết các nội dung cần phối hợp trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; những vấn đề còn chưa rõ ràng trong các quy định pháp luật hoặc thực tiễn còn đang vướng mắc. Đồng thời, việc ban hành quy chế sẽ góp phần tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ thực hiện các dự án đầu tư công trên địa bàn thành phố.

Công khai, minh bạch và tạo sự đồng thuận từ người dân

Quy chế phối hợp trong công tác bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất trên địa bàn thành phố Hải Phòng được kỳ vọng sẽ tháo gỡ những "nút thắt" lớn, giúp quá trình giải phóng mặt bằng được thực hiện nhanh chóng, công khai, minh bạch và tạo sự đồng thuận từ người dân.

Ông Nguyễn Anh Tuấn, Phó giám đốc Ban Quản lý dự án đầu tư xây dựng Tây Hải Phòng cho biết: “Từ góc độ quản lý dự án, chúng tôi nhận thấy, Quy chế này gỡ nhiều vướng mắc cho các ban. Trước đây, khi thực hiện dự án, việc phối hợp chính quyền cấp xã trong công tác giải phóng mặt bằng thường gặp một số khó khăn, dẫn đến chậm tiến độ. Giờ đây, với việc phân công rõ ràng trách nhiệm của từng bên, đơn vị có thể chủ động, phối hợp nhịp nhàng hơn, giảm thiểu thủ tục rườm rà không cần thiết và đẩy nhanh tiến độ dự án”.

Về phía địa phương, ông Nguyễn Quang Diện, Chủ tịch UBND phường Đồ Sơn cho rằng: “Xác định nguồn gốc đất và tài sản trên đất là một trong những việc khó khăn nhất, dễ phát sinh khiếu nại. Quy chế mới phân định rõ trách nhiệm của các bên, tạo điều kiện giúp địa phương có cơ sở pháp lý vững chắc để làm việc với người dân, giảm thiểu tranh chấp. Quy chế quy định chặt chẽ sự phối hợp giữa các bên cũng giải quyết nhanh, dứt điểm phản ánh, kiến nghị của người có đất bị thu hồi, bảo đảm quyền lợi hợp pháp, chính đáng của người dân và sự phát triển chung của thành phố”.

Đẩy nhanh giải phóng mặt bằng là yếu tố then chốt quyết định tiến độ dự án và tỷ lệ giải ngân vốn đầu tư công. Việc UBND thành phố ban hành Quy chế phối hợp trong bồi thường, hỗ trợ, tái định cư thể hiện quyết tâm cao trong tháo gỡ vướng mắc, đẩy nhanh tiến độ các dự án, thúc đẩy phát triển kinh tế - xã hội và tạo đà tăng trưởng bền vững.