เมื่อเร็วๆ นี้ นักเขียน Phung Van Khai รองบรรณาธิการบริหารนิตยสารวรรณกรรมกองทัพ ได้เข้าพบและพูดคุยกับนักเขียน Chau La Viet เกี่ยวกับเดียนเบียนฟูในวัฒนธรรมวรรณกรรมและศิลปะ ผู้สื่อข่าว บ๋าวโถ่ บันทึกจากบทสนทนา

นักเขียน Phung Van Khai: เรียนคุณ Chau La Viet เราได้ทำงานด้านวัฒนธรรม วรรณกรรม และศิลปะมามากมาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งคุณมีหนังสือเกี่ยวกับ Truong Son Road มากมาย และจนกระทั่งถึงตอนนี้ แม้ว่าคุณจะมีอายุมากแล้ว แต่คุณก็ยังคงเขียนอย่างขยันขันแข็ง ปากกาของคุณยังคงมีสไตล์มาก ฉันอยากทราบความรู้สึกของคุณเกี่ยวกับวัฒนธรรม วรรณกรรม และศิลปะ ในประเทศที่สงบสุขอย่างทุกวันนี้ โดยเฉพาะหลังจากที่คุณได้เดินทางไปยังเดียนเบียนเมื่อไม่นานนี้?

นักเขียน Chau La Viet: ฉันถูกถามคำถามนี้ในบริบทที่ตื้นตันใจมากหลังจากเพิ่งไปเที่ยวเดียนเบียนฟูกับศิลปิน 70 คน ซึ่งจัดโดยสหภาพวรรณกรรมและศิลปะเวียดนาม

อย่างที่ทราบกันดีว่าในช่วงไม่กี่วันที่ผ่านมา เดียนเบียนฟูมีกองทหาร ทหารผ่านศึก ผู้แทนจากจังหวัดต่างๆ มาร่วมมากมาย... ด้วยความรักและจิตวิญญาณแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟูอันประวัติศาสตร์ และทหารที่เต็มไปด้วยพลังเสมอมา จากความรักนั้น ผู้คนจะพากันทำกิจกรรมต่างๆ มากมาย ฉันยังได้พบกับสหายร่วมรบหลายคน ซึ่งบางคนสวมเครื่องแบบและเครื่องหมายทหารเป็นครั้งแรกในชีวิต เนื่องจากพวกเขาก็เคยอยู่ในสนามรบเช่นเดียวกับเรา แต่ไม่เคยสวมเครื่องแบบทหารมาก่อน และในการเดินทางไปเดียนเบียนครั้งนี้ พวกเขาได้สวมเครื่องแบบและเครื่องหมายทหารเพื่อรำลึกถึงความทรงจำสงคราม แม้ว่าพวกเขาจะเป็นรุ่นต่อไปของรุ่นที่ต่อสู้ที่เดียนเบียนฟูก็ตาม

นักเขียน Chau La Viet และนักเขียน Phung Van Khai (แถวยืน) - ภาพ: TL

ในกลุ่มศิลปินมีนักดนตรี โด ฮ่อง ฉวน ปัจจุบันดำรงตำแหน่งประธานสหภาพสมาคมวรรณกรรมและศิลปะเวียดนาม ทุกคนที่ได้พบกับนักดนตรี Do Hong Quan ต่างส่งเสียงเชียร์ เพราะเหมือนกับได้พบกับภาพลักษณ์ของนักดนตรี Do Nhuan ซึ่งเป็นศิลปินที่แปลกประหลาดมากในประวัติศาสตร์เวียดนาม เขาเป็นนักโทษเพียงคนเดียวที่กลายมาเป็นนักดนตรีผู้ยิ่งใหญ่ และสิ่งที่ยิ่งใหญ่และโดดเด่นเกี่ยวกับ Do Nhuan ก็คืออย่างแรกเลยก็คือการมีผลงานชุดเกี่ยวกับเดียนเบียนฟู เช่น Hanh Quan Xa, Chien Thang Him Lam, Giai Phong Dien Bien... เนื้อเพลงของเขามีความลึกซึ้งและจริงใจมาก

เมื่อวันที่ 7 พฤษภาคม ในเมืองเดียนเบียนฟู มีเจ้าหน้าที่ ทหาร และคนงานแนวหน้าเกือบ 20,000 คน ร่วมขบวนแห่ ยิงปืนใหญ่ 21 นัด และมีเครื่องบิน 9 ลำชักธงชาติโบกสะบัดไปรอบๆ ท้องฟ้าของเมืองเดียนเบียน แล้วพลังวรรณกรรมและศิลปะของเรามีอะไรอยู่ในขบวนแห่ดังกล่าว? ผมขอกล่าวว่า “งิ้วฮิมลัมมูน” ที่มีดนตรีโดยนักดนตรี โดหงฉวน ถือเป็นผลงานชิ้นเอกแห่งวรรณกรรมเลยทีเดียว แน่นอนว่ายังมีบทกวี และแม้แต่บทกวีแบบมหากาพย์เช่น “Dien Bien Symphony” ของกวี Huu Thinh แต่โอเปร่าถือเป็นจุดสูงสุดของดนตรีโลกเสมอมา เมื่อเขียนเกี่ยวกับเดียนเบียน เราก็มีละคร โอเปร่า ภาพยนตร์... เกี่ยวกับเดียนเบียนอยู่แล้ว แต่นี่เป็นครั้งแรกที่เราจะมีโอเปร่าเกี่ยวกับเดียนเบียน

เมื่อกลับมาที่คำถามของนักเขียน Phung Van Khai เกี่ยวกับความคิดของฉันเกี่ยวกับวรรณกรรมและศิลปะในบริบทปัจจุบันของประเทศนั้น ฉันพบว่ามันอธิบายได้ยากมาก เพราะมีบางครั้งที่วรรณกรรมและศิลปะของประเทศตื่นเต้นราวกับนักกวี ชายหนุ่มที่กำลังมีความรัก อารมณ์ก็พุ่งพล่าน บางทีบริบทก็ตื่นเต้นจนวรรณกรรมและศิลปะเดือดพล่านแบบนั้น

นักเขียน Phung Van Khai: เรียนคุณ Chau La Viet ฉันเพิ่งไปเที่ยวเดียนเบียนมาเมื่อต้นเดือนเมษายนเช่นกัน ฉันได้ทำงานร่วมกับกองบัญชาการทหารจังหวัดเดียนเบียนและพบว่าบรรยากาศในวาระครบรอบ 70 ปีเดียนเบียนฟูของเราทั้งเคร่งขรึม ลึกซึ้ง และมีมนุษยธรรม องค์กรทั้งหมดได้รับการจัดเตรียมไว้อย่างดีมาก แต่สิ่งที่เราสนใจคือศิลปินที่อยู่ในสนามเพลาะเดียนเบียน ฉันยังรู้จักนักดนตรี Do Nhuan เมื่อเขาเขียนเพลง "Him Lam Victory" และโดยเฉพาะอย่างยิ่งเพลงพื้นบ้านและบทกวีที่อ่านและร้องในสนามเพลาะ ฉันไปที่สุสานฮิลล์ A1 ด้วย และเห็นว่าจำนวนผู้พลีชีพที่ยังไม่ทราบชื่อนั้นมีมาก ตลอด 56 วัน 56 คืนแห่งการนองเลือด มีผู้พลีชีพที่ไม่ได้เขียนชื่อไว้เกือบ 4,000 ราย...

ในฐานะนักเขียนที่เติบโตมาในช่วงสงครามต่อต้านอเมริกา คุณมองจิตวิญญาณของเดียนเบียนฟูอย่างไร และคุณสามารถเรียนรู้อะไรจากชัยชนะอันประวัติศาสตร์ของเดียนเบียนฟู เพื่อส่งต่อให้กับคนรุ่นต่อไปได้บ้าง?

นักเขียน Chau La Viet: ฉันจะตอบคำถามเกี่ยวกับจิตวิญญาณของเดียนเบียนฟูในหมู่นักเขียนและศิลปินก่อนด้วยเรื่องราว 3 เรื่อง:

เรื่องแรกในกองทัพ เมื่อเราไปเมืองพัง เมื่อนักดนตรีโดหงฉวนปรากฏตัว เขาเป็นที่รักของนายทหารและทหารจำนวนมาก พวกเขารักเขาไม่เพียงแต่เพราะโดหงฉวนในวันนี้เท่านั้น แต่ยังเพราะพวกเขาเห็นภาพลักษณ์ของนายโดหงฉวนในตัวเขาด้วย ทุกคนจับมือและขอถ่ายรูป

ที่แปลกกว่านั้นคือเรื่องที่สอง กวี Vu Quan Phuong อายุ 85 ปีแล้ว แต่เขายังคงยืนกรานที่จะไปเดียนเบียนกับศิลปินรุ่นใหม่ เป็นเวลานานที่คุณฟองไม่ค่อยปรากฏตัวต่อสาธารณชน แต่เมื่อพบกับเขา ผู้คนก็ยังคงขอถ่ายรูปกับคุณฟอง เนื่องจากพวกเขาชื่นชอบบทกวีของเขา และรู้สึกซาบซึ้งใจที่ได้เห็นเขาเดินทางไปเดียนเบียนเพื่อตามหารักแท้ แม้ว่าเขาจะมีอายุมากแล้วก็ตาม...

ในเรื่องที่สาม เด็กสาวคนหนึ่งพูดกับคุณฟองว่า “ลุง! ให้ฉันไปด้วยเถอะ เมื่อคุณเหนื่อย ให้ฉันอุ้มคุณไปเถอะ” ผมก็แปลกใจนิดหน่อย ตอนแรกนึกว่าจะมีบริการรับส่งผู้สูงอายุไปเมืองพัง ฉันถามและพบว่าผู้หญิงคนนี้ชื่อ ทูเฮียน สาวน้อยที่สวยมาก เธอเป็นรองประธานสมาคมวรรณกรรมและศิลปะเดียนเบียน เธออาสาที่จะพาผู้สูงอายุไปที่เมืองพัง ซึ่งเป็นที่ตั้งของศูนย์บัญชาการของพลเอกโวเหงียนซ้าป...

จากเรื่องราวต่างๆ ที่กล่าวมา เราจะเห็นว่าศิลปินมีความกระตือรือร้นแค่ไหนในการมาเยือนเดียนเบียน และผู้คนรู้สึกอย่างไรต่อศิลปินที่จะมาเยือนเดียนเบียน!

นักเขียน Phung Van Khai: คุณเล่าให้เราฟังเพิ่มเติมได้ไหมเกี่ยวกับนวนิยายเล่มใหม่ที่ตีพิมพ์เนื่องในโอกาสครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟู?

นักเขียน Chau La Viet: ฉันอยากจะแนะนำให้นักเขียน Phung Van Khai ทราบว่าครั้งนี้ฉันมีนวนิยายเรื่อง "Him Lam Moon" เนื่องในโอกาสครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะอันประวัติศาสตร์เดียนเบียนฟู ซึ่งได้รับมอบหมายจากค่ายเขียนของกองทัพ กรมการเมือง กระทรวงวัฒนธรรม กีฬาและการท่องเที่ยว ฉันก็ลังเลมากเช่นกันเมื่อจะรับข้อเสนอ เพราะมีนักเขียนอย่าง Huu Mai, Ho Phuong, Dung Ha... ที่เขียนเรื่องเกี่ยวกับ Dien Bien ได้ดีมาก แต่ฉันสามารถเขียนหนังสือได้เพราะเมื่อตอนเด็ก ฉันอาศัยอยู่กับศิลปินเดียนเบียน และพบว่าชัยชนะเดียนเบียนยังได้รับการสนับสนุนจากคณะวรรณกรรมและศิลป์ด้วย

เมื่อผมเขียนงานนี้เสร็จ สำนักพิมพ์กองทัพบกก็รีบพิมพ์ทันทีเพื่อวางจำหน่ายทันเวลาฉลองครบรอบ 70 ปีแห่งชัยชนะเดียนเบียนฟู หนังสือพิมพ์วรรณกรรมและศิลปะคุณฮวง ดู เชิญผมเข้าร่วมการประกวดนวนิยาย โดยเฉพาะอย่างยิ่งนักดนตรี Do Hong Quan ได้นำเรื่องนี้มาทำเป็นโอเปร่าทันที

อันที่จริง นวนิยายและโอเปร่าของนักดนตรี Do Hong Quan เรื่องนี้ได้รับความสนใจจากเอเจนซี่และบุคคลต่างๆ มากพอที่จะเข้าใจว่าผู้คนรักวรรณกรรมและศิลปะมากเพียงใด รวมถึงชัยชนะของเดียนเบียนด้วย นี่เป็นการเตือนใจแก่ศิลปินและนักเขียนด้วยว่าเดียนเบียนจะเป็นหัวข้อตลอดไปเช่นเดียวกับแบ็กดัง, ชีหลาง, ด่งดา... และแน่นอนว่าประเทศและประชาชนจะไม่มีวันลืมและให้ความสำคัญกับศิลปินและนักเขียนที่เขียนผลงานดีเยี่ยมเกี่ยวกับเดียนเบียนอย่างยิ่ง

นักเขียน Phung Van Khai: ผมรู้สึกซาบซึ้งใจมากเมื่อคุณ Chau La Viet กล่าวถึงทีมศิลปินและนักเขียนที่เข้าร่วมโดยตรงในแคมเปญ Dien Bien Phu ที่สร้างประวัติศาสตร์ ซึ่งรวมถึงผู้คนในหน่วยงานของผม เช่น พลตรีและนักเขียน Dung Ha; นักเขียน โฮ ฟอง กวี ทันห์ ติญห์... เราคนรุ่นต่อไปทุกคนจะจดจำเหตุการณ์สำคัญทางประวัติศาสตร์ การอุทิศเลือด กระดูก และสติปัญญาของพี่น้องทั้งหลาย ให้แก่เดียนเบียน ในการสนทนาในวันนี้ ฉันอยากจะขอบคุณคุณ Chau La Viet ซึ่งเป็นทั้งพี่ชายและเพื่อนของ Army Literature และยังเป็นพี่ชายและเพื่อนของฉันด้วย ขอให้ท่านมีความสุขสันติสุข!

นักเขียน Chau La Viet: ขอบคุณนักเขียน Phung Van Khai มาก!

บ๋าวโถ่ (แสดง)