Quả ngọt trên đất Cai Kinh

Cách đây hơn 20 năm, cây na dai được vài hộ dân ở xã Cai Kinh đưa vào trồng trên những dãy núi đá vôi với diện tích khoảng 30 ha. Sau một thời gian trồng cho thấy cây na sinh trưởng, phát triển tốt, phù hợp với điều kiện khí hậu và thổ nhưỡng tại địa phương nên người dân đã chủ động mở rộng diện tích. Bên cạnh đó, cấp ủy, chính quyền xã cũng tổ chức các lớp tập huấn về kỹ thuật trồng, chăm sóc cây na, nhờ đó người dân có kiến thức, kinh nghiệm để áp dụng vào thực tiễn sản xuất.

Không chỉ vậy, năm 2016, xã Cai Kinh bắt đầu áp dụng sản xuất na theo tiêu chuẩn VietGAP để nâng cao chất lượng quả na cũng như đáp ứng nhu cầu ngày càng cao của người tiêu dùng. Theo đó, người dân được cơ quan chuyên môn hướng dẫn quy trình chăm sóc na từ khâu bón phân, phun thuốc trừ sâu sinh học đến cắt tỉa, thu hoạch đảm bảm theo quy chuẩn.

Ông Nông Văn Lợi, thôn Đồng Ngầu, xã Cai Kinh là một trong những hộ dân tiêu biểu của xã về phát triển cây na. Ông Lợi chia sẻ: Gia đình tôi bắt đầu trồng na cách đây hơn 20 năm, khi đó gia đình chỉ trồng với số lượng ít. Thấy cây na đem lại hiệu quả kinh tế, gia đình tôi mở rộng diện tích qua các năm, hiện gia đình có trên 2.500 gốc na. Nhờ được tham gia các lớp tập huấn chuyển giao khoa học kỹ thuật, hướng dẫn sản xuất na theo tiêu chuẩn VietGAP nên vườn na của gia đình tôi phát triển tốt, mẫu mã quả đẹp. Bình quân mỗi năm gia đình thu hoạch được trên 10 tấn quả, đem lại thu nhập trên 500 triệu đồng mỗi năm.

Không chỉ gia đình ông Lợi, nhận thấy hiệu quả kinh tế từ cây na đem lại, người dân trên địa bàn xã đã cải tạo diện tích đất vườn, đất bãi sang trồng cây na, đồng thời chủ động sản xuất na theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Tính đến nay, toàn xã có 828 ha na, trong đó có 500 ha sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP. Sản lượng na hằng năm đạt trên 62.000 tấn. Hiệu quả kinh tế từ cây na đã giúp nhiều hộ thoát nghèo, làm giàu, nhiều hộ có thu nhập bình quân 200 triệu đồng/năm, đặc biệt có hộ thu nhập trên 1 tỷ đồng/năm. 

Ông Hoàng Văn Dần, Trưởng Phòng Kinh tế xã Cai Kinh cho biết: Để hỗ trợ người dân phát triển bền vững, UBND xã đã tuyên truyền, hướng dẫn người dân thành lập các hợp tác xã với mục tiêu hỗ trợ kỹ thuật, liên kết tiêu thụ, định hướng sản xuất theo tiêu chuẩn VietGAP và xúc tiến thương mại. Nhờ đó, đến nay toàn xã có 3 hợp tác xã trồng na. Cùng đó, hướng dẫn người dân xây dựng sản phẩm na OCOP (chương trình mỗi xã một sản phẩm), theo đó, bên cạnh việc đảm bảo sản xuất theo tiêu chuẩn, xã tuyên truyền, hướng dẫn người dân sử dụng tem truy xuất nguồn gốc sản phẩm cho quả na, thiết kế thùng đựng na có in thương hiệu Na Cai Kinh. Hiện xã đã có 3 sản phẩm na được cấp chứng nhận OCOP từ 3- 4 sao, góp phần khẳng định thương hiệu đặc sản địa phương.

Bên cạnh phát triển cây na dai, khoảng 3 năm trở lại đây, người dân trên địa bàn xã còn đưa vào trồng các giống na cho giá trị kinh tế cao như: na Thái, na sầu riêng với diện tích 40 ha. Ông Lê Quốc Hưng, Tổ trưởng Tổ hợp tác nông dân trồng và chăm sóc na Thái, na sầu riêng chia sẻ: Tổ hợp tác được thành lập năm 2024 với 38 thành viên. Hiện diện tích na Thái, na sầu riêng của tổ hợp tác khoảng 25 ha. Đây là các giống na cho hiệu quả kinh tế cao, chính vì vậy nhiều hộ dân trên địa bàn xã đang mở rộng diện tích, hiện tổ hợp tác đã xây dựng chuỗi liên kết sản phẩm, sản lượng na Thái, na sầu riêng của tổ hợp tác đạt trên 100 tấn/năm. 

Để quảng bá, nâng cao giá trị sản phẩm, hằng năm, UBND xã đều tích cực tham gia các chương trình xúc tiến thương mại, đưa sản phẩm na trưng bày tại các hội chợ trong và ngoài tỉnh. Ngoài ra, người dân cũng chủ động quảng bá sản phẩm trên các trang mạng xã hội, sàn thương mại điện tử. Với chất lượng đảm bảo, hiện thị trường tiêu thụ na Cai Kinh không chỉ ở trong tỉnh mà còn mở rộng ra nhiều tỉnh, thành trên cả nước như: Hà Nội, Bắc Ninh, Quảng Ninh…

Na Cai Kinh không chỉ là một đặc sản nổi bật của tỉnh Lạng Sơn, mà còn là biểu tượng của tinh thần vượt khó, đổi mới tư duy sản xuất của nông dân nơi đây. Với hướng đi đúng đắn, liên kết sản xuất tiêu thụ sản phẩm hiệu quả, cây na đã và đang giúp người dân đổi đời, tính đến hết năm 2024, tỷ lệ hộ nghèo của xã còn 2,23%, thu nhập bình quân đầu người của xã đạt 55 triệu đồng/người/năm. Thông qua đó, góp phần quan trọng vào công cuộc phát triển kinh tế - xã hội, xây dựng nông thôn mới của xã.