ភាពជាក់លាក់នៃបទប្បញ្ញត្តិក្នុងមាត្រា ៤ នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី

សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម) ចែងមាត្រា៤ ស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីរាជធានី-នេះជាបទប្បញ្ញត្តិថ្មី មិនទាន់បញ្ចូលក្នុងច្បាប់ស្តីពីរាជធានីឆ្នាំ២០១២នៅឡើយ។

បើប្រៀបធៀបនឹងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ដែលបានដាក់បញ្ចូលក្នុងសម័យប្រជុំរដ្ឋសភាលើកទី៦ នីតិកាលទី១៥ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម) ចុងក្រោយបង្អស់បានបន្ថែម ២ ប្រការ ៣ និង ៤ បន្ថែមទៀតក្នុងមាត្រា ៤ ។

ជាក់ស្តែងប្រការ១ មាត្រា៤ នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម) បានចែងយ៉ាងច្បាស់នូវគោលការណ៍អាទិភាពក្នុងការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ដែលមានខ្លឹមសារខុសគ្នា បើប្រៀបធៀបទៅនឹងបទប្បញ្ញត្តិស្តីពីបញ្ហាដូចគ្នានៅក្នុងច្បាប់ និងសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភាផ្សេងទៀត ដែលកំពុងតែមានសុពលភាពនាពេលបច្ចុប្បន្ន។

ប្រការ ២ មាត្រា ៤ ចែងអំពីយន្តការថ្មី ដែលមានលក្ខណៈជាក់លាក់ និងខុសពីគោលការណ៍ទូទៅ ស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់ នៃច្បាប់ស្តីពីការផ្សព្វផ្សាយឯកសារច្បាប់។ ជាក់ស្តែង ក្នុងករណីដែលច្បាប់ និងសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា ចេញក្រោយកាលបរិច្ឆេទចូលជាធរមាននៃច្បាប់រាជធានី ខេត្ត មានបទប្បញ្ញត្តិខុសពីច្បាប់រាជធានី លើបញ្ហាដូចគ្នាដែលត្រូវអនុវត្តនោះ ត្រូវតែមានចែងជាពិសេសនៅក្នុងច្បាប់ ឬដំណោះស្រាយនោះ។

ប្រការ៣ ប្រការ៤ ចែងថា ៖ ក្នុងករណីច្បាប់ ឬសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា ចេញក្រោយកាលបរិច្ឆេទចូលជាធរមាននៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី មានបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗគ្នាលើបញ្ហាដូចគ្នាទៅនឹងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ហើយការអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនេះកាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ការសាងសង់ អភិវឌ្ឍន៍ ការគ្រប់គ្រង និងការពាររាជធានី ប៉ុន្តែមិនបានចែងជាក់លាក់ក្នុងច្បាប់ ឬដំណោះស្រាយនោះ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសំណើរបស់រដ្ឋសភាត្រូវសម្រេចតាមសំណើរបស់រដ្ឋសភា។ គណៈកម្មាធិការប្រជាជនទីក្រុងហាណូយ។

ប្រការ ៤ មាត្រា ៤ ចែងថា ៖ ក្នុងករណីមានបទប្បញ្ញត្តិផ្សេងៗគ្នាលើបញ្ហាដូចគ្នា រវាងឯកសារលម្អិតខ្លឹមសារដែលបានចាត់តាំង ឬឯកសារច្បាប់ដែលចេញដោយភ្នាក់ងាររដ្ឋមានសមត្ថកិច្ច ដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិអំណាចដែលបានចាត់តាំងក្នុងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី និងឯកសាររបស់ស្ថាប័នថ្នាក់លើ ឯកសារដែលរៀបរាប់លម្អិតអំពីខ្លឹមសារដែលបានចាត់តាំង ឬឯកសារច្បាប់ត្រូវអនុវត្តចំពោះសមត្ថកិច្ចដែលបានកំណត់ក្នុងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី។

មាត្រា ៥១ នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម) ចែងអំពីការទទួលខុសត្រូវរបស់ក្រសួង ស្ថាប័ន ថ្នាក់ក្រសួង និងស្ថាប័នរដ្ឋាភិបាល៖ (១) ធ្វើជាអធិបតី និងសម្របសម្រួលជាមួយរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយ ក្នុងការរៀបចំយុទ្ធសាស្ត្រអភិវឌ្ឍន៍តាមវិស័យ ផែនការតាមវិស័យ និងសេចក្តីព្រាងឯកសារច្បាប់ពាក់ព័ន្ធនឹងការសាងសង់ អភិវឌ្ឍន៍ ការគ្រប់គ្រង និងការពាររាជធានី។ សម្រេចលើវិមជ្ឈការ និងការអនុញ្ញាតឲ្យរដ្ឋាភិបាលទីក្រុងហាណូយ អនុវត្តភារកិច្ច និងអំណាចផ្សេងៗ ក្រៅពីការកំណត់ក្នុងច្បាប់នេះ។

(២) នៅពេលធ្វើសេចក្តីព្រាងច្បាប់ ឬសេចក្តីព្រាងសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា ក្រសួង ស្ថាប័ន ថ្នាក់ក្រសួងត្រូវទទួលខុសត្រូវពិនិត្យ និងប្រៀបធៀបជាមួយបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ជាពិសេសកំណត់ខ្លឹមសារដែលត្រូវអនុវត្តទៅតាមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ឬខ្លឹមសារដែលត្រូវអនុវត្តតាមច្បាប់ ឬសេចក្តីសម្រេចនោះ។ ទីភ្នាក់ងារដែលវាយតម្លៃ និងពិនិត្យឯកសារ ទទួលខុសត្រូវក្នុងការត្រួតពិនិត្យ និងផ្តល់យោបល់លើខ្លឹមសារនេះនៅក្នុងគម្រោង ឬសេចក្តីព្រាង។

អាទិភាព​ត្រូវ​បាន​ផ្តល់​ឱ្យ​ក្នុង​ការ​អនុវត្ត​ច្បាប់​រាជធានី​ក្នុង​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់។

នៅថ្ងៃទី១៣ ខែមីនា ឆ្នាំ២០២៤ គណៈកម្មាធិការច្បាប់នៃរដ្ឋសភាបានរាយការណ៍អំពីបញ្ហាសំខាន់ៗមួយចំនួនក្នុងការពន្យល់ ទទួលយក និងកែសម្រួលសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម)។ អាស្រ័យហេតុនេះ លើគោលការណ៍នៃការអនុវត្តច្បាប់ (មាត្រា៤ នៃសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី)៖ ផ្អែកលើការស្រាវជ្រាវ និងយោងលើបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់មួយចំនួន និងសេចក្តីសម្រេចចិត្តលេខ ៩៨/២០២៣/QH១៥ របស់រដ្ឋសភា សេចក្តីព្រាងច្បាប់បានបន្ថែមខ្លឹមសារថ្មីចំនួន ២ ក្នុងគោលការណ៍អនុវត្តច្បាប់ក្នុងទិសដៅ៖

(១) កំណត់យ៉ាងច្បាស់ថា ក្នុងករណីច្បាប់ ឬសេចក្តីសម្រេចរបស់រដ្ឋសភា ចេញក្រោយកាលបរិច្ឆេទចូលជាធរមាននៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី មានបទប្បញ្ញត្តិខុសពីច្បាប់ស្តីពីរាជធានីក្នុងបញ្ហាដូចគ្នា ហើយដំណើរការអនុវត្ត និងអនុវត្តបទប្បញ្ញត្តិនេះ កាន់តែងាយស្រួលសម្រាប់ការសាងសង់ អភិវឌ្ឍន៍ ការគ្រប់គ្រង និងការពាររាជធានី ប៉ុន្តែការអនុវត្តមិនមានចែងក្នុងច្បាប់ ឬសេចក្តីសម្រេចនោះជាក់លាក់ទេ គណៈកម្មាធិការអចិន្ត្រៃយ៍នៃសេចក្តីស្នើរសុំរបស់រដ្ឋសភាត្រូវសម្រេច។

(2) ដើម្បីជំនះការលំបាកក្នុងការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានីឆ្នាំ 2012 និងដំណោះស្រាយមួយចំនួនរបស់រដ្ឋសភា សាកល្បងយន្តការ និងគោលនយោបាយជាក់លាក់សម្រាប់មូលដ្ឋានមួយចំនួនដែលកំពុងអនុវត្តនាពេលនេះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់បានចែងថា ក្នុងករណីមានភាពខុសប្លែកគ្នារវាងឯកសារបទប្បញ្ញត្តិលម្អិត ឬឯកសារដែលចេញដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិអំណាចដែលបានកំណត់ក្រោមបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់រាជធានី និងច្បាប់ស្តីពីកម្រិតរដ្ឋដូចគ្នា ។ ឯកសារបទប្បញ្ញត្តិ ឬឯកសារច្បាប់ ដើម្បីអនុវត្តសិទ្ធិអំណាចដែលមានចែងក្នុងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ត្រូវអនុវត្ត (ប្រការ៤)។

អត្ថាធិប្បាយលើបទប្បញ្ញត្តិនេះក្នុងសេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (ធ្វើវិសោធនកម្ម) ប្រតិភូរដ្ឋសភាបានចង្អុលបង្ហាញថា ទីក្រុងហាណូយមិនមែនជាខេត្ត ឬជាតំបន់ទេ ប៉ុន្តែជារាជធានីនៃប្រទេសទាំងមូល ជារូបភាពតំណាងរបស់ប្រទេសទាំងមូល ជាគំរូដើរតួនាទីនាំមុខ និងមានអំណាចផ្សព្វផ្សាយដើម្បីជំរុញការអភិវឌ្ឍន៍ប្រទេសទាំងមូល។ ហាណូយត្រូវដើរទៅមុខ និងអភិវឌ្ឍលើសពីតម្រូវការទូទៅរបស់ប្រទេស។ ដូច្នេះ សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (ធ្វើវិសោធនកម្ម) ចាំបាច់ត្រូវមានយន្តការ និងគោលនយោបាយជាក់លាក់ និងពិសេស ដើម្បីបង្កើតការអំពាវនាវផ្ទាល់របស់រាជធានី ដើម្បីទាក់ទាញធនធានសម្រាប់ការអភិវឌ្ឍន៍។

យោងតាមតំណាងក្រសួងយុត្តិធម៌ទីក្រុងហាណូយ ចាំបាច់ត្រូវមានបទប្បញ្ញត្តិគ្រប់គ្រងការអនុវត្តច្បាប់រាជធានី (ធ្វើវិសោធនកម្ម) ទាក់ទងនឹងច្បាប់ផ្សេងទៀត រួមទាំងច្បាប់ដែលចេញមុន ឬក្រោយច្បាប់រាជធានី ដើម្បីជំនះលើចំណុចខ្វះខាតក្នុងប្រសិទ្ធភាព និងការអនុវត្តជាក់ស្តែងនៃបទប្បញ្ញត្តិនៃច្បាប់រាជធានី។

តំណាងក្រសួងយុត្តិធម៌បានឲ្យដឹងដែរថា សេចក្តីព្រាងច្បាប់ស្តីពីរាជធានី (វិសោធនកម្ម) បានកំណត់មាត្រាមួយស្តីពីការអនុវត្តច្បាប់ ដោយមើលឃើញថា ធានាបាននូវភាពស៊ីសង្វាក់គ្នា និងបន្តនៃការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ក្នុងប្រព័ន្ធច្បាប់បច្ចុប្បន្ន ទាំងការលើកកម្ពស់តម្លៃ និងប្រសិទ្ធភាពនៃច្បាប់ស្តីពីរាជធានី ទន្ទឹមនឹងនោះក៏ធានាបាននូវគោលការណ៍នៃប្រសិទ្ធភាពនៃការអនុវត្តច្បាប់ស្តីពីការអនុម័តច្បាប់។ បំផ្លាញ​ស្ថិរភាព និង​ឯកភាព​នៃ​ប្រព័ន្ធ​ច្បាប់...