នៅក្រោមទឹកដ៏ខ្មៅងងឹតនៃសមុទ្រខាងជើង រណ្ដៅរាក់ ៗ នៅតាមបាតសមុទ្រ។ រណ្តៅ​ទាំងនេះ​មាន​រាង​ជា​រង្វង់ ឬ​រាង​ពងក្រពើ មាន​ទទឹង​ចាប់ពី​ប៉ុន្មាន​ម៉ែត្រ​ទៅ​ជាង​៦០​ម៉ែត្រ ប៉ុន្តែ​មាន​ជម្រៅ​ត្រឹមតែ​១១​ម៉ែត្រ​ប៉ុណ្ណោះ​។ រណ្តៅខ្លះថែមទាំងបញ្ចូលគ្នា បង្កើតជាអាងដែលស្រដៀងនឹងដ្យាក្រាមបណ្តុំ។ រណ្តៅរាក់បែបនេះច្រើនតែបង្កើតនៅពេលដែលវត្ថុរាវដែលមានផ្ទុកមេតាន ឬទឹកក្រោមដីផ្សេងទៀត ពពុះចេញពីដីល្បាប់។ ប៉ុន្តែការស្រាវជ្រាវដែលត្រូវបានបោះពុម្ពផ្សាយនៅក្នុងទស្សនាវដ្តី Communications Earth & Environment បានបង្ហាញថារន្ធរាប់ពាន់ សូម្បីតែរាប់លាននៅក្នុងសមុទ្រខាងជើងអាចជាស្នាដៃរបស់សត្វល្មូនសម្រាប់ធ្វើជាអាហារ។ Live Science បានរាយការណ៍កាលពីថ្ងៃទី 27 ខែកុម្ភៈថា លទ្ធផលស្រាវជ្រាវបង្ហាញថា ផូផូស និងសត្វជាច្រើនទៀតអាចដើរតួយ៉ាងសំខាន់ក្នុងការរៀបចំផ្ទៃសមុទ្រ។

អស់រយៈពេលជាច្រើនឆ្នាំ អ្នកភូគព្ភសាស្ត្រ Jens Schneider von Deimling នៅសាកលវិទ្យាល័យ Kiel បានងឿងឆ្ងល់ថា តើរណ្តៅរាក់នៅសមុទ្រខាងជើង បណ្តាលមកពីការលេចធ្លាយមេតាន។ បាតសមុទ្រខាងជើងធ្វើពីខ្សាច់រលុង និងមានចរន្តទឹកសមុទ្រខ្លាំង ដែលមិនស័ក្តិសមសម្រាប់មេតានដើម្បីកកកុញនៅក្នុងដីល្បាប់។ ការសិក្សាផែនទីដោយប្រើឧបករណ៍បន្លឺសំឡេងមិនបានរកឃើញមេតានទេ។

ដើម្បីយល់កាន់តែច្បាស់អំពីរណ្ដៅរាក់ជ្រៅដ៏អាថ៌កំបាំង ក្រុមការងារបានប្រើឧបករណ៍បន្លឺសំឡេងច្រើន ដែលអនុញ្ញាតឱ្យមានការស្ទង់មតិកម្រិតខ្ពស់នៃបាតសមុទ្រ។ ឧបករណ៍ថ្មីអនុញ្ញាតឱ្យអ្នកស្រាវជ្រាវពិនិត្យមើលរូបរាងរណ្ដៅចុះក្រោមលម្អិតខ្នាតសង់ទីម៉ែត្រ។ យោងតាមលោក Schneider von Deimling បានឱ្យដឹងថា ឧបករណ៍អេកូពហុប៊ីម បានបង្ហាញឱ្យឃើញថា តាមពិតរណ្តៅរាក់មិនមែនជារាងសាជី ដូចទៅនឹងឧស្ម័នមេតានដែលបញ្ចេញតាមរយៈដីល្បាប់នោះទេ នេះបើយោងតាមលោក Schneider von Deimling ។ ដោយមិនគិតពីទទឹងរន្ធមានជម្រៅប្រហែល 11 សង់ទីម៉ែត្រ។

ក្នុង​ការ​ស្វែង​រក​មូលហេតុ​នៃ​រណ្ដៅ​រាក់ លោក Schneider von Deimling បាន​ពិគ្រោះ​ជាមួយ​មិត្តភ័ក្តិ​ដែល​ជា​ជីវវិទូ និង​អ្នក​មុជទឹក។ អរគុណចំពោះរឿងនេះ គាត់ដឹងថា សត្វល្មូន ( Phocoena phocoena ) ច្រើនតែរសាត់តាមបាតសមុទ្រ ដើម្បីហិតក្លិនអន្ទង់ខ្សាច់។ បន្ទាប់ពីការហៅទូរស័ព្ទនេះ Schneider von Deimling បានសហការជាមួយអ្នកជីវវិទូដែលកំពុងសិក្សាបបរ។

ក្រុមការងារបានប្រើគំរូដែលមានស្រាប់ ដើម្បីទស្សន៍ទាយពីទីជម្រករបស់សត្វល្ហុង និងអន្ទង់ខ្សាច់ រួមជាមួយនឹងទិន្នន័យអំពីចរន្តទឹកសមុទ្រ។ ទាំង porpoises និង អន្ទង់ខ្សាច់ រស់នៅក្នុងតំបន់ដែលមានចរន្តទឹកសមុទ្រខ្លាំង។ អ្នកស្រាវជ្រាវបានរកឃើញថាទីជម្រករបស់ពួកគេត្រួតលើគ្នាជាមួយនឹងតំបន់សិក្សា។ កន្លែងណាដែលពួកគេរំពឹងថានឹងរកឃើញបបរ និងអន្ទង់ខ្សាច់ ពួកគេបានរកឃើញរន្ធបន្ថែមទៀត។ រន្ធធំៗដែលបង្កើតដោយ porpoises និងត្រូវបានបំផ្លាញដោយចរន្តទឹកសមុទ្រ។

ពេលនេះក្រុមការងារកំពុងធ្វើការជាមួយអ្នកវិទ្យាសាស្ត្រក្នុងប្រទេសអៀរឡង់ ដើម្បីបញ្ជាក់ពីការព្យាករណ៍របស់ពួកគេអំពីទីតាំងរបស់ប្រហោងនេះដោយផ្អែកលើជម្រកសត្វ porpoise នៅសមុទ្រខាងជើង។ ការស្រាវជ្រាវអន្តរកម្មនៃប្រភេទនេះអាចជួយអ្នកជីវវិទូស្វែងយល់បន្ថែមអំពីអាកប្បកិរិយារបស់សត្វ។ ការយល់ដឹងអំពីរបៀបដែលទំនាបនៅបាតសមុទ្ររាក់គឺមានសារៈសំខាន់សម្រាប់កំណត់អត្តសញ្ញាណគ្រោះថ្នាក់នៅក្រោមទឹក។ រណ្ដៅ​ដែល​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​ការ​លេច​ធ្លាយ​ឧស្ម័ន​មេតាន​អាច​ជា​សញ្ញា​នៃ​ការ​គំរាម​កំហែង​ពី​បន្ទះ​ប្លាកែត។ ប្រសិនបើ​អ្នកវិទ្យាសាស្ត្រ​កំណត់​អត្តសញ្ញាណ​រណ្តៅ​រណ្ដៅ​នេះ​ថា​ត្រូវបាន​បង្កើត​ឡើង​ដោយ​សត្វ​មានជីវិត នោះ​ពួកគេ​អាច​បំបាត់​កង្វល់​អំពី​សកម្មភាព​តេ​តូ​និក​។

អានខង (យោងតាម វិទ្យាសាស្ត្រផ្ទាល់ )