Hưng Yên - mùa nhãn chín

Toàn tỉnh Hưng Yên có hơn 5 nghìn héc-ta trồng nhãn. Mỗi độ cuối tháng Bảy sang tháng Tám, những vườn nhãn như khoác lên mình một tấm áo mới - màu vàng nâu của quả chín, chen giữa sắc xanh lá rậm rạp. Nhãn chín theo trà, nhưng ngay từ đầu mùa, cả vùng đã thơm nức hương nhãn, râm ran tiếng người thu hái, tiếng xe cộ chở hàng, và cả tiếng reo vui của thương lái, du khách gần xa.

Tôi vẫn nhớ lần đầu được đứng giữa một vườn nhãn vào chính vụ. Nhìn những chùm quả sai trĩu cành, như muốn dâng hiến trọn vẹn cho con người những gì tinh túy nhất mà đất trời chắt chiu. Mỗi quả nhãn lồng được nâng niu như món quà quý. Chỉ cần khẽ bóc lớp vỏ nâu vàng mỏng nhẹ, hương thơm đã lan tỏa - một thứ hương thơm không thể trộn lẫn, vừa ngọt ngào, vừa thanh mát. Cùi nhãn dày, giòn, ôm trọn lấy hạt nhỏ bên trong. Vị ngọt đậm đà, quyện cùng hương thơm dịu nhẹ ấy khiến người ta đã nếm thử một lần là chẳng thể nào quên. Tôi từng có dịp đi qua nhiều tỉnh, thành phố khác, những vùng cũng có nhãn. Nhưng phải thú thật, hương vị nhãn Hưng Yên là điều không nơi nào sánh được. Cái khác biệt ấy không chỉ đến từ giống nhãn lồng đặc hữu, mà còn từ thổ nhưỡng, từ sự cần mẫn và kinh nghiệm tích lũy qua bao đời của người dân nơi đây. Và giữa bao vườn nhãn trĩu quả, người ta vẫn thường ghé thăm cây nhãn Tổ - nơi được coi là khởi nguồn cho giống nhãn lồng nổi danh khắp nước. Cây nhãn cổ thụ ấy vẫn vững vàng nơi sân chùa Hiến, chứng kiến bao mùa vụ trôi qua, vẫn trổ hoa, kết trái, vẫn được gìn giữ như một báu vật của quê hương. Nhãn lồng Hưng Yên không chỉ là sản vật mà còn là niềm tự hào, là di sản sống động của vùng đất giàu truyền thống.

Ngày nay, nhãn Hưng Yên không chỉ bó hẹp trong phạm vi tiêu dùng nội địa. Hàng chục vùng trồng nhãn đã được quy hoạch bài bản, sản xuất theo quy trình VietGAP, đủ tiêu chuẩn xuất khẩu đi các nước Mỹ, Nhật Bản, Trung Quốc... Trái nhãn của Hưng Yên đã đi xa, góp phần làm nên thương hiệu cho nông sản Việt Nam trên bản đồ thế giới. Nhưng điều đặc biệt hơn cả, chính là những vườn nhãn nơi đây đã trở thành điểm đến hấp dẫn cho khách du lịch, những người không chỉ muốn ăn quả ngon, mà còn muốn tận tay hái quả, tận mắt thấy quy trình chăm sóc và tận hưởng không gian yên bình, trù phú giữa miền quê Bắc Bộ. Nhiều đoàn khách đến từ các nước: Singapore, Nhật Bản, Pháp, Đức… đã ghé thăm Hưng Yên trong mùa nhãn. Họ đặt lịch trước qua điện thoại, háo hức đợi đến cuối tuần để có thể dạo bước dưới những tán nhãn xanh mướt, lắng nghe câu chuyện về từng giống nhãn, từng vùng đất. Có lẽ vì thế mà mùa nhãn ở Hưng Yên không đơn thuần chỉ là vụ mùa nông nghiệp. Đó là mùa của những niềm vui đoàn tụ khi con cháu xa quê trở về thăm nhà, ghé vườn hái quả. Là mùa của hy vọng khi mỗi xe nhãn chở đi mang theo kỳ vọng về một mùa bội thu. Là mùa của ký ức khi chỉ một hương thơm thoảng qua cũng đủ gợi nhớ về những ngày xưa cũ, về những lần trèo cây hái quả, hay những hôm mẹ gói long nhãn vào túi giấy mang biếu khách quý...

Về Hưng Yên mùa này, bạn đừng chỉ ghé qua. Hãy dừng chân lại, đi giữa vườn nhãn sai trĩu, chọn cho mình một chùm quả căng tròn, bóc nhẹ lớp vỏ mỏng rồi nhắm mắt thưởng thức. Bạn sẽ hiểu vì sao người Hưng Yên vẫn gìn giữ cây nhãn như báu vật. Và vì sao, giữa biết bao sản vật của đất Việt, nhãn lồng Hưng Yên vẫn là một hương vị đặc biệt, khiến người ta vấn vương mãi không thôi!.